źródłosłów rdzeń, temat

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• SkorM/1816
• Mucz/1825
• SkorM/1828
• SWil/1861
• Trz/1865
• Malin/1869
• Oż/1883
• KarłT/1885
• Grub/1891
• SW/1900-1927
• Dor/1958–1969

[...] Ten skrócony wyraz, składa się z dwóch źródłosłowów, to jest: Samos, Saman, sam, samotnik, doskonały, Mnich uczony, Pustelnik; tudzież Krit, krzyk, mowa [...].

Wszystkim słowom tej mowy służą za zasadę z dwóch lub trzech samogłosek lub spółgłosek złożone źródłosłowy.

Źródłosłowy (Dhatoos, Dhatus,) są początkiem wszystkich prawie wyrazów.

Przekonawszy się tym sposobem, że stojące przed samogłoską i (jeżeli nie jest cechą miękczenia poprzedzającéj głoski), lub po samogłosce będące y, jest spółgłoską, wypada, żebyśmy dla uniknienia niedorzeczności, jaka stąd powstaje, że tegoż samego znaku, tak na oznaczenie spółgłoski, jako téż samogłosek używamy, zawsze pisali j, zamiast i lub y, w miejscach, które następującém prawidłem wskażemy; a to tém troskliwiéj, że ułatwienie odmiany imion, w których dotąd y 1go przypad. w następnych na i zamieniamy; zachowanie lub oznaczenie różnicy między wyrazami [...]; sposób widoczniejszego okazania źródłosłowu w niektórych wyrazach, np. zjadł, jad, rozjadły; stoję dostojny, i na koniec większa dogodność dla piszącego, mówią za tym nowszym sposobem pisania.

ॡ lri przedstawia się jedynie w nader rzadkim wyrazie क्ऌप्त klapta, zrobiony, sklepany, pochodzącym od źródłosłowa कृप् krip', [...].

Pierwiastek, stku, lm. stki, m. [...] 4) = gram. a) zasadnicze jądro; dźwięki wyrazu, stanowiące jego cechę i cechę wszystkich pochodników jego, ob. Źródłosłów. b) = nieuż. wyraz, z którego formują się inne przez odmianę zakończenia lub dodanie przyrostków, ob. Pierwotnik. [...].

Pierwotka, i, lm. i, ż. nieuż. gram. ob. Rdzeń, Źródłosłów.

[Zygmunt Sawczyński] Że wywód n. p. wyrazu sumienie, od s-umienia, jak to niedawno jeszcze uczynił SZCZĘSNY MORAWSKI w Iszym tomie Sądecczyzny, jest mylny, przyzna każdy, kto wie, że wyraz ten niedawno jeszcze brzmiał i w drukach wyglądał jako sumnienie; złożony więc jest z dawniejszego przyimka su (inna forma dawniejsza jeszcze jest są n. p. w wyrazach sąsiad, sąsiek — późniejsza s, dzisiejsza z, ze) i rzeczownika mnienie utworzonego bezpośrednio z formy imiesłowu biernego czasu przeszłego, jako źródłosłowu, zapomocą końcówki ie; zatém = su - mnian - ie ; a według prawideł głosowni polskiej: sumnienie.

Przyrostek -ja jest w źródłosłowie two-ja powstałym z piérwiastka two + ja pierwszorzędnym, a w źródłosłowie owczarn-ia- powstałym ze źródł. owczarna + ja dalszorzędnym.

Co do źródłosłowów i pierwotnych urobień wyrazów Sanskrytski i Litewski, obfitują najwięcej.

Słowoczasownik

Badać z-Badać

Budować z-Budować [...]

[w przypisie] Źródłosłowy. wielkimi literami, a małemi dobierane litery do nich, według potrzeby i użycia.

Z tego Jestem, mamy Jestestwo, Jėstota, Jėst-nieć, Jėstnienie, przechyliliśmy to e na i; prawie wcale; tak że dla zachowania źródłosłowu trzeba kreślić e jak i; bo tak już wymawia się, ale nią zastępować pierwotnej spółgłoski nie można; rdzeń pierwotny musi pozostać, choćby samogłoski pochylały się na wszystkie strony.

Etymon Źródłosłów.

Źródłosłów Etymon.

Сообразно этимъ правиламъ, грамматика содержитъ въ себѣ три отдѣленія: I. Словопроизведеніе Źródłosłów. II. Словосочиненіе Składnią. III. Правописаніе Pisownią.

Temat, u, lm. y [...] 2. gram. osnowa, źródłosłów wyrazu, część wyrazu po odcięciu końcówki powstała.