dialekt

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Lub/1778
• Prz/1792
• SkorM/1816
• Jak/1823
• SkorM/1828
• Rozp/1830
• Rew/1845
• Br/1848
• Such/1849
• Szt/1854
• Mał/1863
• Mał/1879
• Oż/1883
• Uchw.AU/1891
• Kr/1897
• Nitsch/1923
• Rozw/1923

W pisaniu starać się należy [...] 2.) Zeby nie odchodziło daleko od głownych Rossyjskich dialektow, których jest trzy: Moskiewski, Połnocny, Ukraiński.

Głoski. Znamiona. Czytanie. Grecy w Języku Pospolitym i w czterech głównych jego Dyalektach, które są: Attycki, Joński, Dorycki i Eolski liczą głosek XXIV następującym porządkiem.

Przekonawszy się nareszcie z wielu Dyalektów, tak rozsianych Sławian, iż prawie wszyscy dotąd zachowali tok i naturę całkiem odmiennego, od reszty istniejących w Europie ludów języka.

Mowa Samskrytu co do wielu źródłosłowów i co do całkowitey budywt, jest matka teaźniejszych obojga Indyi dyalektów. Dyalekta te, [...], znacznie są odmienne.

Dialekt w którym są napisane Wedas, najstarożytniejszym i najprostszym zdaje się, lecz jest nader trudnym do czytania, z powodu wyrzutni (Elipsis) w wyrazach, które w nim panują, a częstokroć są wcale nienaturalnemi.

Przed s jednak lepiej jest pisać z: gdyż i w wymawianiu jest cokolwiek różnicy między zsiadać i ssiadać [...] i w innych dyalektach podobnie znajdujemy: razsudzit', razsunut'.[...]

Ale że organy większéj części Europejskiej ludności, tudzież zbyt skrócone nasze abecadła, nie są zdolnymi do oddania harmonicznych tonów Samskrytu, przeglądania takowe, a mianowicie na dialekt angielski lub łaciński, na nic mi się nie przydały.

Dopiero niech porównywają Grammatyki innych ukształconych w saméj Europie mów i dialektów z łacińskiego i nordmańskiego pochodnich, a zobaczą wielką różnicę. Stąd mimowolnie wpadną na wniosek, jak jest potrzebna Geographia i Historia mów i od nich pochodnich dialektów, do wyjaśnienia wendrowek Narodów.

Nie uczyłem się obcych dyalektów, nie umiem o nich sądzić; ale widzę znaki tak w ich pismach, jak w Słowniku Lindego, który ich wyrazy obok siebie stawia.

DYALEKT, 16O. DYALEKTY; znamionowanie samogłosek w dyalektach słowiańskich, 15. Wzgląd ma pobratymcze dyalekty w stanowieniu prawideł ortograficznych, 281; 287; 298, 320.

Życzyćby należało, aby znający narzecza (dyalekta) Sławiańskiéj Mowy, napisał Grammatykę porównawczą 3ch przynajmniéj: Rossyjskiego, Polskiego i Czeskiego, a ujrzelibyśmy gruntowniejszą znajomość każdego z takowych.

Filolog duński Smith spomiędzy wszystkich sławiańskich dialektów właśnie dlatego rozmiłował się w języku polskim, że znalazł w nim niezatracone samogłoski nosowe.

Rzeczowniki zakończone w przypadku I, l. p. na: mię, tak właśnie pisali prawie wszyscy dawniejsi i lepsi pisarze polscu, i tak je wymawiają po dziś dzień Małopolanie, gdzie dyjalekt języka polskiego jest istotnie najczyściejszy.

Rzeczowniki wszystkich trzech rodzajów nie mają między sobą żadnéj różnicy rodzajowej w zakończeniu przypadku VI, l. m. [...]; dlatego téż i przymiotników różnica rodzajowa w tym przypadku nie jest potrzebna; gdyż taka jest właśnie natura wszystkich dyjalektów słowiańskich.

Mowa nie jest jedna i dla wszystkich powszechna, ale są przeróżne języki i narzecza czyli djalekty; każdy bowiem naród ma swój odrębny język.

Co większa, w obrębie nawet tego samego szczepu, spotykamy między dyalektami w téj mierze często niespodziewane sprzeczności. Np. naszego dz nie posiada z dzisiejszych nawet słowiańskich języków już żaden (prócz narzecza Słowaków chyba węgierskich).

W tym celu badałem najprzód obce dialekta, chwalone u nas bogactwem, pięknością starożytnością; nie znalazłem tych zalet jakie onym przypisywano, tylko prawidła i pisownię to rzeczywiście znalazłem lepiej wyrobione i ustalone niż u nas.

A jednak my Francję nazywamy uczonym krajem, bo uczony ich jeden dialekt znamy.

Pomijam, na to zapytanie, starożytne dialekta, grecki, łaciński i t. d. dawno światu pogańskiemu znane, i na papierze tylko pozostałe w książkach aż do naszych czasów, używane, ale nie w ustach ludu.

Przyswojone z łacińskiego i greckiego, tam i u nas męskie mają — y: akcenty, terminy, dialekty, periody, konwenty, konwikty, tytuły.

Dialektologja zajmuje się geograficznemi różnicami języka, ściśle więc biorąc, obejmuje wszystkie te działy, co i jego historja. Pełny obraz dialektów musiałby objąć ich gramatykę na całej przestrzeni, zajmowanej przez dany język, i we wszystkich jego epokach

Ku północy omawiany dialekt sięga niemal po ujście Chotczy, dalej zaś nie obejmuje Zwolenia, ale zato bliską okolicę Radomia.

Tu mamy w dialektach bojeć się stojeć, tak samo jak stojeli bojeli się.