Cytaty 410 poz. • Strona 1 z 21 Józef Muczkowski

[…] Mowa jest trojaka: migowa, ustna i pisana […].

mowa, Mucz/1825, s. 1 Definicja

[…] Mowa jest wyjawianie myśli za pomocą rozmaitych głosów, niby kolorów, dobieranych na malowanie wszelkich działań umysłu naszego. Zowiemy ją téż językiem, od jednego z narzędzi mownych, mocą których głosy różne urabiać jesteśmy zdolni […].

głos, Mucz/1825, s. 1

język, Mucz/1825, s. 1 Definicja

narzędzie mowne, Mucz/1825, s. 1 Definicja

język, Mucz/1825, s. 1

podniebienie, Mucz/1825, s. 1

spółgłoska płynna, Mucz/1825, s. 1

Nadto dzielą się spółgłoski według organu, którym się wymawiają na wargowe: b, f, m, p, w; podniebienne: c, d, dz, l, n, t, r, s, z; gardłowe: ch, cz, dź, g, h, k, sz, ż; płynne: l, m, n, r.

język, Mucz/1825, s. 2

[…] Języki są jedne samorodne albo piérwotne, które sami sobie ludzie tworzyli i wyrobili, np.: grecki, słowiański. Inne pochodne, tj. które wyszły i rozkrzewiły się z jednego jakiego piérwotnego, np.: polski, rosyjski, czeski itd. ze słowiańskiego. Inne są mieszane, że powstały z pomieszania się różnych języków, np.: angielski, francuski, hiszpański.

język ojczysty, Mucz/1825, s. 2 Definicja

[…] Ten język, którym mówią powszechnie w jednym narodzie, zowie się tegoż narodu ojczystym, np.: polski jest naszym ojczystym językiem […].

język cudzoziemski, Mucz/1825, s. 2 Definicja

[…] Ten język, którym mówią powszechnie w jednym narodzie, zowie się tegoż narodu ojczystym, np.: polski jest naszym ojczystym językiem; któremi różne mówią narody obce względem siebie, nazywają się dla drugich cudzoziemskiem, np.: niemiecki, francuski są względem siebie i naszéj mowy cudzoziemskie [...].

wyraz, Mucz/1825, s. 3

[…] Myśli składają się z wyrazów, wyrazy z zgłosek czyli syllab, syllaby z głosek, t.j. postaci do malowania wyrazów używanych, pospolicie literami zwanych […].

sylaba, Mucz/1825, s. 3

[…] Myśli składają się z wyrazów, wyrazy z zgłosek czyli syllab, syllaby z głosek, t.j. postaci do malowania wyrazów używanych, pospolicie literami zwanych […].

zdanie, Mucz/1825, s. 3 Definicja

Każda mowa składa się z zdań czyli wysłowionych myśli, z sobą połączonych.

głoska, Mucz/1825, s. 3 Definicja

Myśli składają się z wyrazów, wyrazy z zgłosek czyli syllab, syllaby z głosek, t.j. postaci do malowania wyrazów używanych, pospolicie literami zwanych.

zgłoska, Mucz/1825, s. 3 Definicja

Myśli składają się z wyrazów, wyrazy z zgłosek czyli syllab, syllaby z głosek, t.j. postaci do malowania wyrazów używanych, pospolicie literami zwanych.

figura, Mucz/1825, s. 3

W drukowanych naszych księgach dwoiste mamy abecadła figury: niemieckie czyli gotyckie, i łacińskie czyli rzymskie. Łacińskie jako gładsze i prostsze w pospolitém dzisiaj są używaniu. Z figur niemieckich zatrzymaliśmy w (podwójne), zamiast pojedyńczego v; z łacińskich jednośmy Q opuścili, oddają je przez k. Dodaliśmy do niektórych kreski i inne znaki, lub utworzyliśmy z kilku głosek nowe złożone brzmienie na oznaczenie dźwięku, którego łacińskiemi głoskami nie można było wyrazić.

dźwięk, Mucz/1825, s. 3

obiecadło, Mucz/1825, s. 3 Definicja

Zbiór figur czyli postaci do pisanie używanych zowie się Abecadłem od początkowych głosek, a, b, c, d; w niektórych dawnych pismach ma imie obiecadła.

abecadło, Mucz/1825, s. 3 Definicja

Zbiór figur czyli postaci do pisanie używanych zowie się Abecadłem od początkowych głosek, a, b, c, d; w niektórych dawnych pismach ma imie obiecadła.