terminów gramatycznych online
Cytaty 69 poz. • Strona 2 z 4 Szt 1854 Rozdział I. Rozbiór wyrazów w ogólności
Wyraz [...] cudzoziemski, to jest z obcego języka do polskiego przybrany, np. milion, dyktować, rewers i t. d..
Wyraz [...] pojedynczy albo niezłożony, to jest który się z kilku wyrazów nie składa, np. ojczym, dobrze.
Wyraz [...] swojski, to jest zupełnie polski, np. ojciec, dobry.
Wyraz [...] zdrobniały, to jest oznaczający maleństwo, lub pieszczenie, np. człowieczek dobrzuchny, lulać.
Wyraz [...] zgrubiały, to jest oznaczający powiększenie lub pogardę, np. człeczysko rubaszne, wielkośne.
Wyraz [...] złożony, który się z kilku wyrazów składa, np. dobroczynny, od dobry i czynić.
Wszelka część mowy, czyli wszelki wyraz.
Wszelka część mowy, czyli wszelki wyraz.
Wyraz [...] gminny, to jest używany tylko od ludu prostego, np. szkapa, ciołek, latoś, latosi.
Części mowy czyli wyrazy nieodmienne zowią się te, które swego zakończenia nigdy nie odmieniają; takowych mamy cztéry: przysłówek, przyimek, spójnik, wykrzyknik, także przyrost.
Wyrazy czyli części mowy odmienne zowią się te, które przyjmują rozmaite zakończenia, stósowne do myśli i do zwyczaju narodowego; takich my Polacy mamy sześć: rzeczownik, przymiotnik, liczebnik, zaimek, słowo, imięsłów.
Części mowy czyli wyrazy nieodmienne zowią się te, które swego zakończenia nigdy nie odmieniają; takowych mamy cztéry: przysłówek, przyimek, spójnik, wykrzyknik, także przyrost.
Wszelka odmiana jest albo zwyczajna, albo osobliwa.
Wyrazy albo części mowy odmienne zowią się te, które przyjmują rozmaite zakończenia, stósowne do myśli i do zwyczaju narodowego; takich my Polacy mamy sześć: rzeczownik, przymiotnik, liczebnik, zaimek, słowo, imięsłów.
Odmiana nieforemna zowie się ta, która od zwyczajnych o jednostajnych prawideł odstaje.
Wszelka odmiana może być albo foremna albo nieforemna, albo ułamna, albo zbytkująca.
Wszelka odmiana zasadza się na naturze myśli ludzkiej i na zwyczaju narodowym; przeto uważa się dwojako, zewnętrznie i wewnętrznie, czyli zmysłowo i umysłowo.
Mamy grammatycznych liczb trzy: pojedynczą, podwójną i mnogą. Piérwsza używa się, kiedy o jednéj rzeczy jest mowa.
Mamy grammatycznych liczb trzy: pojedynczą, podwójną i mnogą. Piérwsza używa się, kiedy o jednéj rzeczy jest mowa, druga kiedy o dwu. [...] Używanie liczby podwójnej teraz w naszym języku coraz mniéj się słyszeć daje.
Mamy grammatycznych liczb trzy: pojedynczą, podwójną i mnogą. Piérwsza używa się, kiedy o jednéj rzeczy jest mowa, druga kiedy o dwu, trzecia kiedy o kilku się rozmawia.