Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

Cytaty 15 557 poz. • Strona 2 z 778

Wyczyść
casus nominativus, Zab/1514, s. [3]/54

Sic huius nominativi manus et istius ablativi manu vulgaria eisdem litteris scribuntur.

[Tak i tego nominatywu manus i owego ablatywu manu nasze wyrazy pisze się tymi samymi literami, s. 104.]
casus ablativus, Zab/1514, s. [3]/54

Sic huius nominativi manus et istius ablativi manu vulgaria eisdem litteris scribuntur.

[Tak i tego nominatywu manus i owego ablatywu manu nasze wyrazy pisze się tymi samymi literami, s. 104.]
littera, Zab/1514, s. [3]/54

Videmus enim, quod una et eadem littera multo diversum habet sonum, qui plerumque dictionis variat significatum; exemplum de l, stal, id est calibs, stal, id est stetit.

[Widzimy bowiem, że jedna i ta sama litera ma bardzo różne brzmienie, które zmienia nieraz znaczenie wyrazu, np. l: stal tzn. calibs, stal tzn. stetit, s. 104.]
dictio, Zab/1514, s. [3]/54 ([3-4]/54-55)

Antiqui autem Poloni dictionum differentiam facere volentes sex vocalibus, et septima graeca usi sunt, quarum longas geminabant, breves simplicibus pingebant figuris.

[Dawni zaś Polacy chcąc ukazać różnice wyrazów, używali sześciu samogłosek i siódmej greckiej, z których długie podwajali, a krótkie kreślili pojedynczymi figurami.]
vocalis, Zab/1514, s. [3]/54 ([3-4]/54-55)

Antiqui autem Poloni dictionum differentiam facere volentes sex vocalibus, et septima graeca usi sunt, quarum longas geminabant, breves simplicibus pingebant figuris.

[Dawni zaś Polacy chcąc ukazać różnice wyrazów, używali sześciu samogłosek i siódmej greckiej, z których długie podwajali, a krótkie kreślili pojedynczymi figurami, s. 104.]
figura, Zab/1514, s. [3]/54 ([3-4]/54-55)

Antiqui autem Poloni dictionum differentiam facere volentes sex vocalibus, et septima graeca usi sunt, quarum longas geminabant, breves simplicibus pingebant figuris.

[Dawni zaś Polacy chcąc ukazać różnice wyrazów, używali sześciu samogłosek i siódmej greckiej, z których długie podwajali, a krótkie kreślili pojedynczymi figurami, s. 104.]
consonans dura, Zab/1514, s. [4]/55

Sic consonantes duras aliter, aliter molles instar musicorum, qui durum ♭ quadrum, b vero molle rotundum faciunt.

[Tedy inaczej kreślili spółgłoski twarde a inaczej miękkie za przykładem muzyków, którzy b-durum oznaczają czworograniasto <♭>, ale b-molle piszą okrągło, s. 104.]
consonans mollis, Zab/1514, s. [4]/55

Sic consonantes duras aliter, aliter molles instar musicorum, qui durum ♭ quadrum, b vero molle rotundum faciunt.

[Tedy inaczej kreślili spółgłoski twarde a inaczej miękkie za przykładem muzyków, którzy b-durum oznaczają czworograniasto <b>, ale b-molle piszą okrągło, s. 104.]
vocalis longa, Zab/1514, s. [4]/55 ([3-4]/54-55)

Antiqui autem Poloni dictionum differentiam facere volentes sex vocalibus, et septima graeca usi sunt, quarum longas geminabant, breves simplicibus pingebant figuris.

[Dawni zaś Polacy chcąc ukazać różnice wyrazów, używali sześciu samogłosek i siódmej greckiej, z których długie podwajali, a krótkie kreślili pojedynczymi figurami, s. 104.]
vocalis brevis, Zab/1514, s. [4]/55 ([3-4]/54-55)

Antiqui autem Poloni dictionum differentiam facere volentes sex vocalibus, et septima graeca usi sunt, quarum longas geminabant, breves simplicibus pingebant figuris.

[Dawni zaś Polacy chcąc ukazać różnice wyrazów, używali sześciu samogłosek i siódmej greckiej, z których długie podwajali, a krótkie kreślili pojedynczymi figurami, s. 104.]
semivirgula, Zab/1514, s. [5]/56

A autem cum puncto seu semivirgula inferiori videlicet huiusmodi ꜹ stupentis seu admirantis habet sonum labris expansis perlatum, ut patet in hoc vulgari mạk, id est papaver.

[A zaś z kropką lub półkreską dolną ạ, mianowicie tego rodzaju wyraża głos zdumiewającego się lub dziwiącego, wydane rozwartymi wargami, jak widać w tym naszym mạk, tj. papaver, s. 105]
labrum, Zab/1514, s. [5]/56

A autem cum puncto seu semivirgula inferiori, videlicet huiusmodi ạ, stupentis seu admirantis habet sonum labris expansis perlatum, ut patet in hoc vulgari mạk, id est papaver.

[A zaś z kropką lub półkreską dolną, mianowicie tego rodzaju ạ wyraża głos zdumiewającego się lub dziwiącego, wydane rozwartymi wargami, jak widać w naszym mạk, tj. papaver, s. 105.]
perlatus, Zab/1514, s. [5]/56

A autem cum puncto seu semivirgula inferiori, videlicet huiusmodi ạ, stupentis seu admirantis habet sonum labris expansis perlatum, ut patet in hoc vulgari mạk, id est papaver.

[A zaś z kropką lub półkreską dolną, mianowicie tego rodzaju ạ wyraża głos zdumiewającego się lub dziwiącego, wydane rozwartymi wargami, jak widać w naszym mạk, tj. papaver, s. 105.]
punctum, punctus, Zab/1514, s. [5]/56

A cum puncto seu semivirgula superiori videlicet huiusmodi ȧ a̷ suum sonum instar infirmorum in gutture formatum habet. Et quasi in e mutum finit, vel in a mutum n etiam muto sequente ut antiqui scriptare solebant [...] A autem cum puncto seu semivirgula inferiori videlicet huiusmodi ạ, stupentis seu admirantis habet sonum labris expansis perlatum, ut patet in hoc vulgari mạk, id est papaver.

[A z punktem lub kreską górną, mianowicie taką ȧ a̷, ma brzmienie utworzone w krtani na wzór chorych i kończy się jak gdyby na e nieme, albo na a nieme z następującym też niemym n, jak to dawni Polacy zwykli byli pisać, s. 105.]
semivirgula, Zab/1514, s. [5]/56

A cum puncto seu semivirgula superiori videlicet huiusmodi ȧ a̷ suum sonum instar infirmorum in gutture formatum habet. Et quasi in e mutum finit, vel in a mutum n etiam muto sequente ut antiqui scriptare solebant.

[A z punktem lub kreską górną, mianowicie taką ȧ a̷, ma brzmienie utworzone w krtani na wzór chorych i kończy się jak gdyby na e nieme, albo na a nieme z następującym też niemym n, jak to dawni Polacy zwykli byli pisać, s. 105.]
guttur, Zab/1514, s. [5]/56

A cum puncto seu semivirgula superiori videlicet huiusmodi ȧ a̷ suum sonum instar infirmorum in gutture formatum habet. Et quasi in e mutum finit, vel in a mutum n etiam muto sequente, ut antiqui scriptare solebant.

[A z punktem lub kreską górną, mianowicie taką ȧ a̷, ma brzmienie utworzone w krtani na wzór chorych i kończy się jak gdyby na e nieme, albo na a nieme z następującym też niemym n, jak to dawni Polacy zwykli byli pisać, s. 105.]
mutum "e", "a", "n", Zab/1514, s. [5]/56

A cum puncto seu semivirgula superiori videlicet huiusmodi ȧ a̷ suum sonum instar infirmorum in gutture formatum habet. Et quasi in e mutum finit, vel in a mutum n etiam muto sequente, ut antiqui scriptare solebant.

[A z punktem lub kreską górną, mianowicie taką ȧ a̷, ma brzmienie utworzone w krtani na wzór chorych i kończy się jak gdyby na e nieme, albo na a nieme z następującym też niemym n, jak to dawni Polacy zwykli byli pisać, s. 105.]
virgula, Zab/1514, s. [5]/56

Cum integra vero virgula videlicet huiusmodi ꜹ quasi obtusum seu raucum habet sonum [...] rȧkꜹ [= ręką].

[Z całą zaś kreską, mianowicie taką ꜹ, ma jakby przytłumione czyli głuche brzmienie... rȧkꜹ = ręką], s. 105]
sonus obtusus, Zab/1514, s. [5]/56

Cum integra vero virgula, videlicet huiusmodi ą, quasi obtusum seu raucum habet sonum.

[Z całą zaś kreską, mianowicie taką ą, ma jakby przytłumione czyli głuche brzmienie, s. 105.]
sonus raucus, Zab/1514, s. [5]/56

Cum integra vero virgula, videlicet huiusmodi ą, quasi obtusum seu raucum habet sonum.

[Z całą zaś kreską, mianowicie taką ą, ma jakby przytłumione czyli głuche brzmienie, s. 105.]