Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

dictio

Język: łaciński

Cytaty

Antiqui autem Poloni dictionum differentiam facere volentes sex vocalibus, et septima graeca usi sunt, quarum longas geminabant, breves simplicibus pingebant figuris.

[Dawni zaś Polacy chcąc ukazać różnice wyrazów, używali sześciu samogłosek i siódmej greckiej, z których długie podwajali, a krótkie kreślili pojedynczymi figurami.]

Vesca, pro eodem, non est dictio latina.

Dictio. Eyn wort. Słowo. Verbum idem.

Dictio wort Słowo. Dictiuncula wortleyn Słowko.

SŁOWO ‘wyraz, mowa; także gram.: czasownik’ (łącznie ok. 40 razy) np.: dictio i. significacio vel intellectus alicuius verbi, verbum i. Słowo S 42; słowo, wykład, Słowo dictio per ct est pars quelibet orationis (sv. dicio) R i8; Słowo od słowa dictionatim R i8 (md; av. dictiuncula) i R X4v (mg)[...]. Zob.JEDNOSŁOWNY, MOWA, OSŁOWIĆ, PRZYSŁOWIE, RZECZ, WYSŁOWIĆ.

Quid est casus? Est gradus declinationis, vel finalis variatio dictionum.

Dictio, Verbum Wort Słowo.

Części mowy łácińskiej zowiemy, pod ktorymi się wszytki dictiones to jest, słowká zámykáją.

Dictio Słowo. Wiśniewska 1998, 65: Gramatyka. W podręczniku znajdujemy terminy: czas 122, ćcionka (litera) 121, droga (methodus) 151, dwugłośnik (dyphtongus) 127, imię 141, głośnik (vocalis) 310, kropka, punkt 127, odmiana (paradigma) 194, osoba 141, oznaczenie 193, postać, wid (species) 84, prawidła (canon) 143, przedłogi (praepositio) 185, przymiot, przypadek (accidens) 175, rod, rodzaj (genus) 172, słowo (dictio) 144, sposob, prawidło (canon) 184, wspułgłośnik (consonans) 310, zbieranka, złoż (sylaba) B 147.

Ktore przełożenia są ktore się od słow rozłączyć nie mogą? Jáko są te sześć. Jáko? Mowimy bowiem, rozszerzam, rostárgam, przyjmuję, sam leżę, obłápiam, schodzę się. Ktore są ktore się złączyć nie mogą? u i wedle. Ktore złączáją i oddzieláją się? Drugie skoro wszystkie.

Quae praepositiones sunt quae à dictionibus separari non possunt? Ut di, dis, re, se, an, con. Quomodo? Dicimus enim, diduco, distraho, recipio, secubo, amplector, congredior. Quae sunt quae coniugi non possunt? Apud et penes. Quae coniunguntur et separantur? Reliquae pene omnes.

Adolescentuli tribus mihi videntur magnopere opus habere adminiculis, quorum primum praecepta contineat grammaticalia, quae proprietates dictionum et inflectiones demonstrent.

Quae praepositiones sunt quae à dictionibus separari [suparari] non possunt? ut, Di, dis, re, se, an, con. Quomodo? Dicimus enim, diduco, distraho, recipio, secubo, amplector, congredior. Quae sunt quae coniu[n]gi non possunt? Apud et penes. Quae coniunguntur et separantur? Reliquae pene omnes.

Ktore przełożenia są ktore się od słow rozłączyć nie mogą? Jáko są te sześć. Jáko? Mowimy bowiem, rozszerzam, rostárgam, przyjmuję, sam leżę, obłápiam, schodzę się. Ktore są ktore się złączyć nie mogą? u i wedle. Ktore złączáją i oddzieláją się? Drugie skoro wszystkie.

Ą, ę, y nullam dictionem Polonicam inchoant.

Takowych dwugłośnych Rossyjski język ma dziewięć: АЙ.ЕЙ.ÌЙ.ОЙ.УЙ.ЫЙ.ѢЙ.ЮЙ.ЯЙ. jak na końcu rzeczeń (Dictio) Рай, raj, Людей, ludzi.

[Таковых двоегласных российский язык имеет девять: ай, ей, ій, ой, уй, ый, ѣй, юй, яй, как в конце речений: рай, людей, строеній, покой, ликуй, святый, имѣй, исполняй, плюй (Łomonosow § 91)]