Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

słowo czasownik
Hierarchia Dzieła

Język: polski
Geneza: tłum. łac. verbum
Dział: Fleksja (współcześnie)
  • II. Początki polskiej terminologii gramatycznej. Od Odrodzenia do czasów saskich: Kor/1961
  • III. Krystalizowanie się polskiej terminologii gramatycznej w czasach Oświecenia: Kor/1961
EJO 1999, 541 Definicja współczesna

Słowo [...] 2. W starej tradycji terminologicznej - synonim czasownika, por. do dziś używany termin „słowo posiłkowe”.

Cytaty

Kor/1961, s. 10

Pierwsze próby stworzenia ojczystej terminologii zawierały Regulae grammaticales, regimina et constructiones z 1542 r. i wydanie A. Donata z r. 1583.

Terminologia Reguł [...].

Nomen proprium — imię własne, appellativum — pospolite, pronomen demonstrativum — namiastek ukazujący, relativum — powtarzający; verbum — słowo, adverbium — przysłowie, praepositio — przełożenie, coniunctio — słączenie, interiectio — wołanie.

Kor/1961, s. 11 (10-11)

Pierwsze próby stworzenia ojczystej terminologii zawierały Regulae grammaticales, regimina et constructiones z 1542 r. i wydanie A. Donata z r. 1583.

Terminologia Donata. Pronomen infinitum — namiestnik, namiastek niezamierzony, verbum — słowo, adverbium — przysłowie, praepositio — przekładanie, coniunctio — złączenie, interiectio — wdanie.

Kor/1961, s. 17 (16-17)

Praktyczny rezultat tego powoływania się na mistrza stanowi u Dobrackiego obok posługiwania się nowożytnymi terminami także ich słownik niemiecko-łacińsko-polski, zawarty w jednej edycji drugiego wydania jego gramatyki.

Terminologia [...].

Nomen substantivum proprium [...]; pronomen — namiestnik, namiastek, verbum — słowo, adverbium — przysłowie, praepositio — przełożenie, coniunctio — złączenie, interiectio — wdanie.

Kor/1961, s. 18

Zupełnie inaczej wygląda ona w gramatyce włoszczyzny A. Styli [...].

Nomen substantivum proprium — imię istotne własne [...]; verbum — słowo, adverbium numeri — przysłowie liczby, praepositio — przełożenie, prepozycyja (s. 29), coniunctio — złączanie, interiectio — wtrącenie, interiekcyja.

Kor/1961, s. 20

Nie spełniała tych postulatów nie w tym zresztą celu wydana gramatyka F. Menińskiego. Zrealizował je dopiero F. D. Duchênebillot.

Terminologia [...].

Nomen substantivum proprium — imię istotne własne [...]; verbum — słowo, adverbium — przysłowie, praepositio — prepozycyja, przekładanie, przełożenie (s. 4), coniunctio — koniunkcyja, interiectio — interiekcyja, wtrącanie, wtrącenie (s. 2).

Kor/1961, s. 34

Z języków nowożytnych wiek Oświecenia przynosi znaczne zainteresowanie językiem niemieckim, stąd zaczynają się pojawiać liczne przeróbki gramatyki J.K. Gottscheda [1766]. Już najstarsza z nich posiada nawet słownik terminologii rodzimej [...].

Nomen substantivum proprium — imię istotne własne [...], verbum — słowo, adverbium — przysłowie, coniunctio — łączenie, interiectio — interiekcyja, przekładanie.

Kor/1961, s. 36 (35-36)

Daleko więcej rodzimego słownictwa gramatycznego zawierał z natury rzeczy przeznaczony dla Szkoły Rycerskiej podręcznik W. Szylarskiego [...].

Nomen substantivum proprium — imię substantyw własne [...], verbum — słowo, adverbium numeri — przysłowie liczenia, coniunctio — łączenie, złączanie, praepositio — przekładanie, interiectio — interiekcyja.

Kor/1961, s. 41

Dla rosyjskiego napisał go [podręcznik] M. Lubowicz [...] .

Nomen substantivum proprium — imię ist(ot)ne [...], verbum — słowo, adverbium numeri — przysłowie rachunkowe; praepositio — przekładanie, coniunctio — łączenie, interiectio — międzymiot.

Kor/1961, s. 42

Fakultatywności rodzimej terminologii gramatycznej położył tamę podręcznik polszczyzny O. Kopczyńskiego [...].

Nomen substantivum proprium — imię rzeczowne [...]; verbum — słowo, adverbium — przysłówek, praepositio — przyimek, przełożenie (t. 1, przyp.), coniunctio — spójnik, interiectio — wykrzyknik.

Powiązane terminy