Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

nawias

Język: polski

Cytaty

9ty Znak, nazywa się Nawias (Parenthesis). Pisze się tak () albo [] Oznacza on niejakie spuszczenie głosu i w tracenie pobocznej myśli.

Nawias, Parenthesis.

[…] () — — [] Nawias jest znakiem wymawiania niższym głosem wyrazów w nim zamkniętych, np. Leniwcze! (mówi najmędrszy Salomon) dopókiż itd.

[...] Przecinek pisze się tam, gdzie się czyni mały przestanek, a głos ani się spuszcza, ani podnosi, np. król, senat, rycerstwo, miasta i włościanie, równemi sią w obliczu prawa […]. Pisze się téż przecinek zamiast nawiasu, gdy weń niewiele wyrazów wchodzi [...].

[...] Nawias pisze się na początku i na końcu wtrąconé pobocznéj myśli, do zdania głównego nie należącéj […].

Znamiona łączące. Łącznik (-); albo ( = ) znak łączący zgłoski, np. Cno-ty i na-u-ki. Nawias ( ); są-to dwa łuczki zamykające w sobie jaki znak lub wyrazy. Cudzysłów („); są dwie kreski obok siebie u początku i u końcu cudzych słów, gdy się je przytacza. Mędrzec Chilon mówi ,,Znaj siebie samego.” Odsyłacz (*), (a), (I), znak w pismie odsyłający czytelnika do takiegoż znaku.

Wszystkie znaki pisarskie na trzy klassy podzielić możemy:

1.na znaki uczucia (affektu): wykrzyknik (!) i znak zapytania (?).

2.na znaki rozłącznych wyobrażeń: przecinek (,), średnik (;), dwukropek (:) kropka (.) znaki opuszczonych wyrazów (:::::) nawias ( ) znak rozłączny (-) znaki innéj osoby mówiącej (=||).

3.na znaki wskazujące przypadkową okoliczność: łącznik (-) apostrof (‘) czyli wyrzutnik, cudzysłów („ “).

() Nawias. W środek tego znaku kładą się wyrazy, któremi chcemy rzecz jaśniéjszą uczynić […].

Nawias (() lub []) zamyka odrębne słowa lub zdanie uboczne lub objaśnienie, które by nawet opuścić można było bez naruszenia myśli.

Używają się jeszcze w piśmie znaki, któreby można nazwać ostrzegającemi. Do tych należą: cudzysłów (кавычки или вносный знакъ), nawias (скобки или знакъ вмѣстительный), odsyłacz (выноски), i łącznik (знакъ единитный).

Nawias, ( ) na początek i na koniec wyrazu, albo zdania przepołowiony, daje poznać ze wyraz lub zdanie tym znakiem zamknięte są wtrącone, wymagają innego głosu na objawienie, aby nie mieszały się w jeden tok wygłoszenia.

Nawias obejmuje zdania - tak zwane nawiasowe, które można wypuścić z okresu, lub pojedyncze wyrazy, - również w zdaniu niekoniecznie potrzebne.

Nawias oznacza, że słowa lub zdania nim zamknięte, ściśle do całego zdania nie należą, lecz są dodatkiem piszącego, dla objaśnienia tego, co samo przez się nie byłoby czytelnikowi dostatecznie zrozumiałe, np. Po sercu (jakto mówią) matkę pogłaskało, gdy pieszczoszka swego zobaczyła.

Znaki pisarskie. 1. Przecinek , 2. Średnik ; 3. Dwukropek : 4. Kropka . 5. Pytajnik ? 6. Wykrzyknik ! 7. Myślnik — 8. Domyślnik .... 9. Nawias () [] 10. Cudzysłów„“ 11. Łącznik - 12. Odsyłacz ) a) ) i t. p.

Nawias- ( ) gdy zdanie wtrącone umieszczamy w śród głównego, lub podrzędnego.

Przepisz zdania poniższe, a po każdém z osobna dopisz w nawiasie, w jakim stosunku znajdują się do siebie zdania współrzędne.

() []. Nawias Wyrazy, zamknięte nawiasem, czytają się głosem nieco zniżonym. Nawiasów używamy: — kiedy przytaczamy w zdaniu coś takiego, co dodatkowo objaśnia lub dopełnia myśl naszę.

Imiona wzięte z języków nowożytnych, używających łacińskiego abecadła, wymawia się i pisze oryginalnie (jak w ich własnym języku), objaśniając trudniejszą wymowę w nawiasie lub w przypisku: Goethe, Schiller, Rousseau, Bordeaux, Byron, Corregio, Shakespeare (Szekspir).

Można też, gdy się pierwszy raz w piśmie wzmiankuje o danem nazwisku cudzoziemskiem, dać w nawiasie formę mianownika w pisowni oryginalnej.

Nawias ( ), [ ].

§ 202. Po sercu (jak to mówią) matkę pogłaskało [...].

W nawiasie zamykamy pojedyncze słowa lub całe zdania, wyrażające jakieś wyjaśnienie lub uzupełnienie treści zdania, w którego środku są umieszczone. Zamiast nawiasu używa się niekiedy dwóch myślników: Po sercu — jak to mówią — matkę pogłaskało.

Znaki pisarskie

(Signaes graphicos — Pontuação) [...]

Nawias ( ) Parenthesis [...].