Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

znak pisarski
Hierarchia Dzieła

Hasło w cytatach: znák pisárski, znaki pisarskie
Język: polski
Dział: Interpunkcja (współcześnie)

Cytaty

Kop/1778, t. II, s. 7

Známie. Tym powszéchnym wyrázem zowiemy wszystkie znáki pisárskie (notas orthographicas), á káżde známie ma w szczégólności swoje własne názwisko.

L/1807–1814, t. I, s. 23

APOSTROF, u. m. znak pisarski, odcinek, odrzutnik, wyrzutnik, [...].

L/1807–1814, t. V, s. 383

ŚRZEDNIK -a, m., semicolon, znak pisarski, myśl zawieszający. Kpcz. Gr. 3, p. 154 [...], śrzódznacze. Dudz. 9.

Szum/1809, s. 15

Nazywam dla tego znakami pisownemi a nie pisarskiemi, że te znaki należą do pisowni, a nie do urzędu pisarskiego.

Rozp/1830, s. 154

Znak ten pisarski, to jest linijka podłużna (-) mieszczona między spółgłoską a samogłoską, od któréj ją oderwać chcemy (z-iścić, z-ima, bez-imienny), będzie zapewne dostatecznym, skoro do niego przywiążemy takie znaczenie [...]

Rozp/1830, s. 561

Większe początkowe litery piszą się: 1. W piérwszém słowie pisma, i w piérwszém słowie od ustępu, chociażby ten nie po kropce ale po innym znaku pisarskim następował.

Marc/1833, s. 7

§. 2. Znaki pisarskie.

Znokay rasztu ira tie, kurie diadas terp żodziu: lenkiszkay wadynas:

Przecinek (,) Mażas perstojams skaytyme.

Srzednik (;) Didesnis' bałsu nuleydymas.

Rew/1845, s. 69 (69-70)

Wszystkie znaki pisarskie na trzy klassy podzielić możemy:

1.na znaki uczucia (affektu): wykrzyknik (!) i znak zapytania (?).

2.na znaki rozłącznych wyobrażeń: przecinek (,), średnik (;), dwukropek (:) kropka (.) znaki opuszczonych wyrazów (:::::) nawias ( ) znak rozłączny (-) znaki innéj osoby mówiącej (=||).

3.na znaki wskazujące przypadkową okoliczność: łącznik (-) apostrof (‘) czyli wyrzutnik, cudzysłów („ “).

Br/1848, s. 198 Definicja

Pod wyrazem Pisownia rozumiemy prawidła poprawnego pisania. Prawidła te ściągają się albo do samych wyrazów, albo do znaków niezawisłych od głosek, które pisane przy wyrazach, mają swoje znaczenie. Znaki te nazywają się znakami pisarskiemi.

Such/1849, s. XIX Definicja

Znaki pisarskie wskazują, jakich przestanków i jakiego gdzie głosu w mowie użyć należy.

SWil/1861, cz. I, s. 27 Definicja

Apostrof, u, lm. y, m. v. apostrofa, y, lm. y, ż. gram. znak pisarski skrócenia, w kształcie przecinka czyli komy, używający się w niektórych językach, w środku wyrazów lub pomiędzy niemi, u góry, dla pokazania, że w tém właśnie miejscu opuszczono jednę lub kilka głosek; w polskim używa się np. dla skrócenia, zam. głoski u, w pmku ku, np. k’ tobie, zam. ku tobie, i t. p.

SWil/1861, cz. I, s. 423

Interpunkcja, ji, lm. je, ż. 1) punktuacja, kropkowanie, rozkropkowanie. 2) = nauka o stosowném używaniu znaków pisarskich czyli przestankowych, dla odznaczenia jednej myśli od drugiej.

SWil/1861, cz. II, s. 1261

Przestanek, nku, lm. nki, m. [...] 2) = znak pisarski, dla oznaczenia gdzie potrzeba nieco przestać (jak np. , ; : .). Kłaść przestanki. W téj książce przestanki są źle kładzione. W dawnych rękopisach po największéj części nie ma przestanków.

Kam/1870, s. 162 Definicja

O użyciu znaków pisarskich. Do dokładności pisma bardzo wiele się przyczynia właściwe użycie znaków przestanków, pisarskiemi zwanych, bo te znaki pomagają wyrazom do wydania lepiéj wszystkich poruszeń uczucia naszego i pokazują, jak przez różne zawieszenia i odmiany głosu, możemy jasno te uczucia i myśli nasze wypowiadać drugim, i mocniejsze na ich duszy i umyśle wywierać wrażenie.

Czep/1871–1872, s. 9 Definicja

[…] Przestanki w mowie oznaczają się w piśmie znakami pisarskiemi, z których używańsze są: przecinek (,), średnik (;), dwukropek (:), punkt (.), znak zapytania (?), znak wykrzyknienia (!).

Czep/1871–1872, s. 13

Zdanie składa się z dwóch części, podmiotu i orzeczenia; między podmiotem a orzeczeniem nie piszemy żadnego znaku pisarskiego, a na końcu zdania kładzie się punkt.

Czep/1871–1872, s. 26

Dopełnienie nie oddziela się żadnym znakiem pisarskim od podmiotu i orzeczenia.

Lerc/1877, s. 107 Definicja

Oprócz liter rozróżniamy jeszcze w piśmie znaki, które się znakami pisarskimi nazywają. Zapomocą znaków pisarskich żadnych brzmień nie wyrażamy. Znaki pisarskie służą do należytego zrozumienia i do lepszego odczytania tego, co jest napisane. Znaki pisarskie nazywają się znakami przecinkowymi, są zaś następujące: 1. Przecinek , 2. Średnik ; 3. Dwukropek : 4. Punkt czyli kropka . 5. Znak zapytania ? 6. Znak wykrzyknienia, wykrzyknik ! 7. Myślnik — 9. Kropki czyli domyślnik ... 9. Nawias () 10. Cudzysłów „ ” 11. Łącznik - albo —

Malecz/1882, s. 68

Znaki pisarskie. 1. Przecinek , 2. Średnik ; 3. Dwukropek : 4. Kropka . 5. Pytajnik ? 6. Wykrzyknik ! 7. Myślnik — 8. Domyślnik .... 9. Nawias () [] 10. Cudzysłów„“ 11. Łącznik - 12. Odsyłacz ) a) ) i t. p.

Oż/1883, s. 162

Jloczas ma pierwszeństwo przed pisownią i znakami pisarskiemi, czyli przecinkowaniem u wszystkich cywilizowanych narodów w ogóle.

Oż/1883, s. 167

Znaki pisarskie do zdań i okresów należące.

Jes/1886, s. 9

Jakiż znak pisarski kładzie się po zdaniu twierdzącém? pytającém? rozkazowém? wykrzyknikowém?

Grub/1891, s. 66-67

Словосочиненіе заключаетъ въ себѣ правила. [...] 4) Употребленія знаковъ препинанія (Użycia znaków pisarskich).

Kras/1897, s. 216

[…] Wykrzyknienie może mieć albo formę pytania (a wtenczas stanowi właściwie pytanie retoryczne i używa zaimków lub przysłówków pytajnych) i tylko modulacją głosu (na piśmie znakiem pisarskim) różni się od pytania; albo też jest zdaniem eliptycznym, mianowicie prostym wymienieniem przedmiotu, który w nas wzbudza podziw lub wzruszenie, z podniesionym głosem. W tym razie zamiast

SW/1900-1927, s. 50

Apostrof, u, lm. y, Odcinek znak pisarski w kształcie przecinka nad wierszem a) w miejscu samogłoski zanikłej w pewnych językach: L'ami (Fr. = le ami); b) dla oddzielenia końcówki od wyrazu, np. Nm. Sprachen Euuropa's; w Pol. Laplace'a c) † skrócenie = e, ie: Tob' (= tobie), każd'go (= każdego). <Fr. aspostrophe, z Gr).

SW/1900-1927, s. 577

Znak, u [...] 1. szczegół wyróżniający przedmiot spomiędzy innych rzeczy, to, po czym poznajemy, co coś wyraża, oznacza, cecha [...] znaki pisarskie. Znak zapytania.

SW/1900-1927, s. 757

† Okrzyknik, a [...] 2. lm. ki gram. znak pisarski wyrażający okrzyk wykrzyknik.

Kon/1920, s. 95

II. Znaki pisarskie.

Przecinek (,).

§ 190. Grab należy do najtwardszych drzew, które rosną w naszych lasach [...].

ZwO/1924, s. 82

Znaki pisarskie

(Signaes graphicos — Pontuação)

Przecinek , Virgula

Powiązane terminy