terminów gramatycznych online
głoska dźwięk mowy
- Część pierwsza. Rzecz o głoskach: Such/1849
- Fonetyka opisowa: Benni/1923
- Pisownia: Król/1907
- Wstęp: Such/1849
Głoska jest najmniejszym elementem dźwiękowej formy wypowiedzi, charakteryzującym się stałym zespołem fonetycznych cech artykulacyjnych i akustycznych.
Cytaty
Słowo składa się z głosek (liter), połączonych w zgłoski (sylaby).
Głoska jest każde brzmienie, w naczyniach mownych za pomocą narzędzi mownych wydane.
Głoski dzielą się na samogłoski i spółgłoski, a w obcych językach jeszcze i na dwugłoski.
W języku polskim mamy 45 głosek, a mianowicie 10 samogłosek i 35 spółgłosek.
Litera ż pisze się tylko w wyrazach, gdzie głoska ż wyraźnie jest słyszana np.: żaden, życie, bliżej itp. (ruskie „ж“ nie ,,р“)[...].
Przy zbliżeniu, wiązadeł głosowych prąd powietrza, przeciskający się między niemi, wprawia je w ruch drgający, dający nam wrażenie słuchowe głosu, i na tem polega najważniejszy udział krtani w mówieniu. O ile przy wytwarzaniu pewnej głoski bierze udział głos, nazywamy głoskę dźwięczną, np. przy głoskach a i z m g d, w razie przeciwnym, gdy prąd powietrza przechodzi przez krtań nie wytwarzając głosu, mówimy o głoskach bezdźwięcznych np. przy f s k t. Jak już widać z tego przedstawienia rzeczy, jaśniejszem byłoby stosowanie nieco innej terminologji: mówić nie o»głoskach«, lecz o»dźwiękach mowy«, rozróżniać natomiast dźwięki głosowe i niegłosowe, zamiast dźwięcznych i bezdźwięcznych, tutaj jednak trzymamy się wyrażeń ustalonych, by nie wprowadzać rozdźwięku.
§ 18. Pojęcie głoski.
Widzieliśmy, że mówienie polega na tem, iż prąd powietrza, wydobywając się z płuc przez tchawicę, krtań, gardło i usta, a niekiedy przez nos, na zewnątrz podlega różnym modyfikacjom dzięki ruchom artykulacyjnym poszczególnych narządów mowy. W ten sposób powstają różne wrażenia słuchowe, które nazywamy głoskami (dźwiękami mowy). Do wytworzenia więc poszczególnej głoski przyczynia się każdy z narządów mowy z osobna swem położeniem w chwili brzmienia danej głoski.
Gdy człowiek mówi, mowa jego jest długim łańcuchem, złożonym z poszczególnych ogniw — głosek.
Powiązane terminy
- dwugłoska
- dwugłoska zwarto-szczelinowa
- e eufoniczne
- głoska bezdźwięczna
- głoska boczna
- głoska całkowita
- głoska cisząca
- głoska cisząca bezdźwięczna
- głoska cisząca dźwięczna
- głoska dźwięczna
- głoska dźwięczna szczelinowa
- głoska dźwięczna zwarta
- głoska eufoniczna
- głoska izolowana
- głoska językowa
- głoska łagodna
- głoska miękka
- głoska mocna
- głoska nagłosowa
- głoska niegłosowa
- głoska nienosowa
- głoska nieotwarta
- głoska niesamoistna
- głoska nosowa
- głoska nosowa dwuwargowa
- głoska nosowa dwuwargowa miękka
- głoska nosowa dwuwargowa twarda
- głoska nosowa przedniojęzykowo-dziąsłowa
- głoska nosowa przedniojęzykowozębowa
- głoska nosowa środkowojęzykowa
- głoska nosowa tylnojęzykowa
- głoska otwarta
- głoska pełnobrzmiąca
- głoska płynna
- głoska pojedyncza
- głoska powiewna
- głoska półotwarta
- głoska półotwarta boczna
- głoska półotwarta dźwięczna
- głoska półotwarta nosowa
- głoska półotwarta ustna
- głoska przednia
- głoska przedniojęzykowa twarda
- głoska przedniojęzykowo-dziąsłowa
- głoska przejściowa
- głoska samodzielna
- głoska samoistna
- głoska silna
- głoska słaba
- głoska sonorna
- głoska sycząca
- głoska sycząca bezdźwięczna
- głoska sycząca dźwięczna
- głoska sycząca miękka
- głoska sycząca miękka dźwięczna
- głoska szczelinowa
- głoska szczelinowa środkowojęzykowa
- głoska szczelinowa tylnojęzykowa
- głoska szczelinowa tylnojęzykowa bezdźwięczna
- głoska szczelinowa tylnojęzykowa dźwięczna
- głoska szczelinowa wargowa
- głoska szczelinowo-zębowa
- głoska szczelinowo-zębowa bezdźwięczna
- głoska szczelinowo-zębowa dźwięczna
- głoska szczelinowo-zębowa miękka
- głoska szczelinowo-zębowa miękka bezdźwięczna
- głoska szeroko otwarta
- głoska szumiąca
- głoska szumiąca bezdźwięczna
- głoska szumiąca dźwięczna
- głoska średnio otwarta
- głoska trąca
- głoska trwała
- głoska twarda
- głoska tylna
- głoska tylnojęzykowa nosowa
- głoska wargowa
- głoska wąsko otwarta
- głoska wybuchowa
- głoska wygłosowa
- głoska zastępcza
- głoska zębowa
- głoska zwarta
- głoska zwarta dwuwargowa
- głoska zwarta dwuwargowa bezdźwięczna
- głoska zwarta dwuwargowa dźwięczna
- głoska zwarta dwuwargowa miękka
- głoska zwarta dwuwargowa miękka bezdźwięczna
- głoska zwarta dwuwargowa miękka dźwięczna
- głoska zwarta przedniojęzykowa
- głoska zwarta przedniojęzykowa bezdźwięczna
- głoska zwarta przedniojęzykowa dźwięczna
- głoska zwarta przedniojęzykowo-dziąsłowa
- głoska zwarta tylnojęzykowa
- głoska zwarta tylnojęzykowa bezdźwięczna
- głoska zwarta tylnojęzykowa dźwięczna
- głoska zwarta tylnojęzykowa miękka
- głoska zwarta tylnojęzykowa miękka bezdźwięczna
- głoska zwarta tylnojęzykowa miękka dźwięczna
- głoska zwarto-szczelinowa
- głoski sąsiadujące
- głoski spojone
- końcowa głoska, samogłoska
- następnik (głoska)
- pełnogłoska
- poprzednik (głoska)
- samogłoska (głoska)
- skład głoski
- spirant
- spółgłoska (głoska)
- szczelinowa głoska dwuwargowa
- część składowa (głoski)
- długość trwania głoski
- grupa głosek
- kombinacja (głosek)
- łańcuch głosek
- miejsce spojenia głosek
- następ
- osłabienie głosek, samogłosek
- pierwociny mowy
- połączenie głosek
- przejście
- redukcja głosek
- rozkładać (głoskę)
- siła głoski
- spojenie głosek
- synteza głosek
- szczyt
- upodobnienie głosek
- ustęp
- wymawianie głosek izolowane
- wypadanie głosek
- zanik głoski