terminów gramatycznych online
dwukropek
Język: polski
- Abecadło: Br/1848
- Cz. I. Powierzchność języka. Rozdział II. O głosie pisanym: Kop/1817
- Część I. O głoskach czyli literach w ogólności...: Mucz/1825
- Część I. O znamionach: Jak/1823
- Część II. O wykładaniu. & 1. O znamionach grammatycznych (słowniczek łacińsko-polski): Gott/1794
- Część II. Rozdz. 3. Nauka o zdaniu (Składnia): Jes/1886
- Część II. Rozdz. 4. Pisownia czyli ortografia polska: Jes/1886
- Część III. Pisownia: Mucz/1825
- Część V. O pisowni: Jak/1823
- Część pierwsza prawideł gramatycznych albo początkowania: Szum/1809
- Dodatek. Projekt ortografii polskiej w podręcznikach szkolnych: Uchw.AU/1891
- Fundamenta grammatyki: Marc/1833
- Głoski, znamiona, i wymawianie: Bor/1830
- Główne przepisy: Łoś/1918
- Nauka XI. O znamionach czyli znakach pisarskich: Sier/1838
- Nauka XII. O błędach w wymawianiu i pisaniu: Sier/1838
- O Etymologii. §. I. O wyrazach grammatycznych (słowniczek łac.-pol., s.12-13): Gott/1787
- O pismowni w języku polskim: Prz/1816
- O pisowni: DwBg/1813, Such/1849
- O pisowni polskiej: Kop/1780
- O przecinkowaniu: Rew/1845
- O użyciu znaków pisarskich: Kam/1870
- O większych początkowych literach (J. Mroziński): Rozp/1830
- O zdaniu pierwotném czyli gołém: Gr/1861
- O zdaniu pojedyńczym: Kras/1897
- Pisownia: Kurh/1852, Desz/1846, Br/1848, Morz/1857, Łaz/1861
- Pisownia cz. Ortografia: Mał/1863
- Pisownia czyli ortografia: Lerc/1877
- Pisownia prawidłowa poprawna: Oż/1883
- Przypisy do grammatyki na klasę III: Kop/1783
- Przypisy do rozdziału I: Kop/1785, Kop/1778
- Przypisy na klassę drugą: Kop/1780
- Rozdział I. O wymawianiu łaciny na wzór polszczyzny: Kop/1778
- Słownik, cz. I (A - O): SWil/1861
- Słownik, t. 1: A-G: SW/1900-1927
- Słownik, t. 2: H-M: SW/1900-1927
- Słownik, t. 6: S-Ś: SW/1900-1927
- Słownik, tom II (D-G): Dor/1958–1969
- Wielkie litery: Uchw.AU/1891
- Wspólne z sobą odmiany: Malecz/1882
- Wstęp. O zdaniu w ogólności: Kras/1897
- Wyobrażenie, pojęcie, wyraz, znaki pisarskie, głoska, zgłoska, podziały wyrazów: Czep/1871–1872
- Znaki pisarskie: Kon/1920, ZwO/1924
- Словосочиненiе [Składnia]: Grub/1891
Cytaty
: Dwukropek, (Duo puncta,) znak także przystanku większego.
Dwukropék, Wyraz nowy przéłożony z Łácińskiego (duo puncta).
Dwukropek, gdzie większy także jest przestanek głosu nieco spuszczonégo.
Dwukropek (Duo puncta) pisze się naprzód, w biegu myśli po skończonéj jakiéj części, która przez Spojnik z następującą częścią nie wiąże się
Po piérwszéj połowie okrésu, nazwanéj prothasis, kładzie się śrzednik (lubo niektórzy Pisarze kłaść w tém miejscu zwykli dwukropek) i jest znakiém myśli zawieszonéj, którá drugą okrésu częścią nazwaną apodosis, dopełniać się zwykła.
Dwukropek jest przedziáłém dwoch części większych, z których jedna od drugiéj nié najwięcéj zawisła.
Daléj, z powszechnéj przestrogi Kwintyliiana o potrzebie i użyciu téj nauki o Znamionach Pisarskich; pokazuję w szczególności, jaki przestanek i urábianie głosu má być na Przecinku, Dwukropku, Śrzedniku, Kropce.
Colon, duo puncta dwukropek.
Colon, dwukropek.
3ci Znak nazywa się Dwókropek (duo puncta). Pisze się tak: Oznacza on małe zaostrzenie głosu i nastąpienie, albo nauki jakiej, albo też cudzych wyrazów.
Na dwukropku (:), robi się przestanek większy ze spusczéniém trochę głosu [...]
Takich Czert rachuje się w Polszczyźnie 10: 1) Przecinek (,), 2) Kropka (.), 3) Dwukropek (:), 4) Średnik (;), 5) Zapytnik (?), 6) Wykrzyknik (!), 7) Połącznik (-), 8) Nawias ( ), 9) Cudzosłow („), 10) Odsyłka (⁕) lub (a) lub (1) z pomnażaniem gwiazdek, albo przybieraniem dalszych głosek lub czyseł według dalszej potrzeby.
: Dwukropek, jest znakiém większégo niż na przecinku przestanku głosu, a trochę spuszczonego, np. będę z nią obcował: bo etc. Bojaźń Pańska: kto ją etc.
Dwókropek (:) (część) jest znakiem zdania wprawdzie niezupełnego, ale jego części zupełnéj; przestanku zaś mniéjszego nieco od tego, jaki na końcu zdania zupełnego czynimy.
Dwukropek (colon, część okresu).
Myśli takoż niezupełne, ale więcej [...] znaczące, więcej obejmujące, które w piśmie dwiema kropkami znaczą się, a w głosie większym od poprzedzających przestankiem, stanowią część zupełną okresu: zowiemy przeto znamie część (colon) albo dwukropek.
[…] : Dwukropek, jest znakiem większego, niż na przecinku przestanku głosu, a trochę spuszczonego, np. powiem mu to: bo etc. bojaźń pańska: kto ją itd.
[...] Dwukropek pisze się naprzód w ciągu okresu, gdzie jest myśl zupełna, a z następną myślą nie jest spójnikiem złączona […].
Ostrzegają najprzód, że myśl, którą zamykają, jest zapytaniem lub wykrzyknieniem; przytém zaś zastępują albo kropkę, albo dwukropek, albo średnik, albo nakoniec przecinek.
Znamiona przestankowe. Przecinek (,); znak przestanku małego i równo przeciętego głosu. Srednik (;); znaczy przestanek większy podniesionego i zawieszonego głosu. Dwukropek (:); znaczy przestanek jeszcze większy nieco spusczonego głosu. Kropka (.); znaczy przestanek największy gdy głos spusczony zupełnie ustaje. Znak wykrzyknienia (!); kładzie się po wyrazach mających się wymawiać wyższym i mocniejszym głosem. Znak pytania (?); pokazuje, iż głos podniesiony ma być niejako zakręcony. Znak zamilczenia (.....); kładzie się w miejscu wyrazów opusczonych. Ustęp; jest-to miesce próżne w pismie między końcem linii poprzedzającej, a początkiem następującej. Dyktując mówi się, Od ustępu. Oddzielnik (—);-znak pospolicie kładący się abo zamiast od Ustępu, między frazą zupełnie skończoną a nowozaczynającą się, lub też dla niepowtarzania wyrazu wyżej położonego. Paragraf (§); znak oddziału w pismie.
§. 2. Znaki pisarskie.
Znokay rasztu ira tie, kurie diadas terp żodziu: lenkiszkay wadynas:
Przecinek (,) Mażas perstojams skaytyme. [...]
Dwukropek (:) Da didesnis.
Dwukropek, znak przestanku także większego.
Nareszcie liczne trafiają się błędy w opuszczaniu lub nienależytém pisaniu znaków przestankowych; tu rzeczywista zachodzi trudność, zwłaszcza w używaniu średnika i dwukropka, z których pierwszy używa się niekiedy zamiast przecinka, o czém ma być wyłożona nauka dopiéro aż w ostatniéj części Grammatyki.
Wszystkie znaki pisarskie na trzy klassy podzielić możemy:
1.na znaki uczucia (affektu): wykrzyknik (!) i znak zapytania (?).
2.na znaki rozłącznych wyobrażeń: przecinek (,), średnik (;), dwukropek (:) kropka (.) znaki opuszczonych wyrazów (:::::) nawias ( ) znak rozłączny (-) znaki innéj osoby mówiącej (=||).
3.na znaki wskazujące przypadkową okoliczność: łącznik (-) apostrof (‘) czyli wyrzutnik, cudzysłów („ “).
Dwukropek odznacza myśl dłuższą, niż średnik, większą lub mniejszą połowę w zdaniach lub okresach; a zatem dłużej na jego znaku, niż na średniku głos zawieszać mamy i powinniśmy.
Dwukropek jest znakiem nieco dłuższégo odpocznienia: ostatnia zgłoska przed nim krótko się ucina, robi się odpoczynek mały, a następująca po nim zgłoska mocniéj się wybija. I dlatego ten znak pospolicie kładzie się tam, skąd objaśnienie myśli poprzedzającéj, wyliczanie czegoś następuje, lub obce wyrazy przywodzą np. człowieka wartość stanowią: cnota, nauka, skromność i ludzkość.
P. Kiedy używa się głosek wielkich? O. Głosek wielkich używa się na początku pisma, po punkcie, znaku zapytania, dwukropku i wykrzykniku. Nazwiska osób, wyraz godność oznaczające, nazwiska krajów, miast, wsi, rzek, piszą się także wielkiemi głoskami [...].
(:) Dwukropek używa się niezawiśle od składu okresu przed wyliczaniem i przytaczaniem jakich wyrazów […].
Dwukropek (.). Dwukropek oznacza przerwę w mowie; głos przy nim się spuszcza, w okresie zaś podnosi się i zawiesza.
Dwukropkiem (двоеточие) oddziela się poprzednik od następnika, jeżeli który z nich jest złożony z wyrażeń rozdzielonych średnikiem.
Dwukropek ( : ) oznacza zatrzymanie się w głosowaniu po wyrażeniu jakiego ogółu, kiedy zaczynać się ma wyszczególnienie, albo téż jakie bliższe objaśnienie przedmiotu pierwéj w ogólnym zarysie napomknionego.
Dwukropek, pka, lm. pki, m. gram. dwie kropki (znak pisarski), duopunkta.
[...] Średnik i dwukropek rozdzielają tylko większe człony zdań złożonych.
Znaki przestankowe są: kropka (.), przecinek (,), średnik (;), dwukropek (:), znak pytania (?), znak wykrzyknięcia (!), zwrotnik (—), kropki czyli myślnik [...], nawias ( ), przytocznik („ “) i łącznik (- albo ,,).
[…] Dwukropek kładzie się: 1). Aby rozdzielić członki spoju zdań, którego poprzednik jest większéj objętości, i już przecinek w sobie zawiera […]. 2). Kładzie się dwukropek między poprzednikiem a następnikiem okresu stosunku podrzędnego 3). Kładzie się dwukropek przy zwrocie myśli czyli przejściu od jednego wyobrażenia do drugiego, tudzież między zdaniami, które zawierają w sobie jakieś porównanie albo stosunek podobny do porównania [...]. 4). Gdy po skończonym zdaniu następuje inne, które wyjaśnienie, rozwinienie, wyłuszczenie lub przyczynę poprzedzającego zawiera [...]. 5). Przed zdaniem zawierającym wniosek wyprowadzony ze zdań poprzednich, kładziemy dwukropek [...]. 6). Kładziemy dwukropek, gdy na następujące słowa lub zdanie chcemy zwrócić uwagę czytelnika [...].
W środku zdania pierwotnego nie kładziemy żadnego znaku przestankowego, ponieważ przecinek, średnik i dwukropek służą tylko do oddzielania jednego zdania od drugiego i dla tego tylko w zdaniu złożoném używać się mogą, n. p. Róża pachnie. Czas upływa.
Dwukropek jeszcze mocniej oddziela od siebie zdania, aniżeli średnik. Kładzie się mianowicie w okresach, między zdaniem poprzedniém a następném. Jeżeli okres jest dłuższy, wtedy zwyczajnie dodaje się jeszcze do dwukropka myślnik ( : — )
Dwukropek jeszcze więcéj od średnika dwa zdania rozdziela i kładzie się po zdaniu, po którém ma nastąpić jego wyjaśnienie.
[…] Przestanki w mowie oznaczają się w piśmie znakami pisarskiemi, z których używańsze są: przecinek (,), średnik (;), dwukropek (:), punkt (.), znak zapytania (?), znak wykrzyknienia (!).
Dwukropek oznacza mocniejsze oddzielenie zdań jak średnik. Dwukropek kładzie się: 1. Przed słowami jakiejś drugiej osoby, gdy je dosłownie przytaczamy, np. Bóg powiedział: "Niech w gniewie waszym słońce nie zachodzi, ani księżyc nie wschodzi!" 2. Przed wyliczaniem kilku szczegółów do czegoś się odnoszących, np. W szkole uczymy się: religii, języka polskiego, niemieckiego, rachunków, historyi i geografii. 3. Po takiem zdaniu, którego zdanie następujące jest wyjaśnieniem, albo rozwinięciem, albo wynikiem, np. Matematyka jest królową wszystkich nauk: jej ulubieńcem jest prawda, a prostota strojem. Biskup otworzył sąd publiczny: zbiegło się miasto na widok tak niespodziewany i nadzwyczajny.
Znaki pisarskie. 1. Przecinek , 2. Średnik ; 3. Dwukropek : 4. Kropka . 5. Pytajnik ? 6. Wykrzyknik ! 7. Myślnik — 8. Domyślnik .... 9. Nawias () [] 10. Cudzysłów „“ 11. Łącznik - 12. Odsyłacz ) a) ) i t. p.
Dwukropek-: gdzie dzieli się zdanie główne od podrzędnego.
Po dłuższych zaś i zawilszych zdaniach, w których potrzeba dłuższego nieco wypoczynku i zebrania myśli, kładziemy średnik albo dwukropek. Dwukropek kładzie się mianowicie wtenczas tylko, kiedy następuje zdanie, będące szczególnem wyjaśnieniem albo wnioskiem poprzedniego.
( : ) Dwukropek mocniéj niż średnik oddziela od siebie zdania.
Знаки препинанія суть: 1) Запятая, przecinek (,). 2) Точка съ запятой, średnik (;). 3) Двоеточіе, dwukropek (:). 4) Точка, kropka (.), 5) Многоточіе, kilka kropek (....). 6) Знакъ восклицательный, wykrzyknik (!). 7) Знакъ вопросительный, znak pytania (?). 8) Черта или тире, pauza (–). 9) Скобки или знакъ вмѣстительный, nawias ( ). 10) Двузапятая или кавычки, cudzysłów („ ”).
Piszemy wielką literą: a) Wyraz początkowy każdego okresu, a więc zawsze po kropce, albo też i po dwukropku, mianowicie przed przytoczeniem cudzego tekstu oraz przy wyliczeniach kategorycznych (jak w tym właśnie ustępie); w poezyi początek każdego wiersza.
Piszemy wielką literą: a) Początek każdego zdania (po kropce i dwukropku) a w poezyi każdego wiersza [...].
[...] Średnik, dwukropek, wykrzyknik i inne-są to znaki podrzędne, poniekąd dowolne, które często mogą być zastąpione przez znaki główne.
Jeżeli współrzędne członki dodatkowe stanowią szereg wyliczenia, zwłaszcza z poprzedzającym wyrazem wszystko lub innym, obejmującym całość wyliczonych członków, to przed niemi kładzie się dwukropek [...].
Kropka, i, lm. i [...] 2. drobna plamka, punkt, punkcik [...] K. w piśmie. K, jako znak mnożenia. K. pisarska = a) punkt; b) X znak akcentu. Położyć kropkę na końcu zdania. Dwie kropki (= dwukropek). Kropki (= kilka kropek, oznaczających przerwanie ciągu myśli). Kłaść po kropkach kropki. Słow. Po kropkach piszę dalej. Słow. K. nad literą.
Dwukropek, pka lm. pki znak pisarski : z dwóch kropek (punktów) złożony. <DW+KROP>
Średnik, a, lm. i, X Śrzednik [...] 2. a. Medjanota znak pisarski oznaczający przestanek większy od przestanku oznaczonego przez przecinek, a mniejszy od przestanku oznaczonego przez dwukropek.
Wielkie i małe litery. Imiona własne [...] piszemy dużą literą np. Jan Kochanowski. [...] Zaczynamy pismo od wielkiej litery, od której też rozpoczynamy zdanie po kropce a także po dwukropku.
Dwukropek (:).
§ 194. Ciało człowieka składa się z siedmiu części: głowy, szyi, tułowia, dwóch rąk i dwóch nóg. [...].
Dwukropek jeszcze mocniej oddziela od siebie zdania, aniżeli średnik. Dwukropka używamy, wyliczając szczegóły albo części, należące do jakiejś całości.
Znaki pisarskie
(Signaes graphicos — Pontuação) [...]
Dwukropek : Dois pontos [...].
Dwukropek m III, D. -pka «znak pisarski (:) wprowadzający zapowiedziany lub oczekiwany zespół wyrazowy»: Postawił dwukropek, odłożył pióro i spojrzał wyczekująco na kapitana. MEIS. Wraki 351. // L.
Powiązane terminy
- czerta
- przestanek (znak pisarski)
- znak dowolny
- znak pisarski
- znak pisarski (diakryt lub znak przestankowy)
- znak pisowniczy
- znak pisowny
- znak podrzędny
- znak przecinkowy
- znak przestankowy
- znamię (znak pisarski)
- znamię pisarskie
- znamię przestankowe
- znamiona ortograficzne
- znamiona pisowne
- duopunkta
- dwa punkta (dwukropek)
- dwie kropki (znak interpunkcyjny)
- colon
- dois pontos
- duo puncta
- двоеточие