terminów gramatycznych online
dwukropek
Cytaty
3ci Znak nazywa się Dwókropek (duo puncta). Pisze się tak: Oznacza on małe zaostrzenie głosu i nastąpienie, albo nauki jakiej, albo też cudzych wyrazów.
[…] : Dwukropek, jest znakiem większego, niż na przecinku przestanku głosu, a trochę spuszczonego, np. powiem mu to: bo etc. bojaźń pańska: kto ją itd.
[...] Dwukropek pisze się naprzód w ciągu okresu, gdzie jest myśl zupełna, a z następną myślą nie jest spójnikiem złączona […].
Ostrzegają najprzód, że myśl, którą zamykają, jest zapytaniem lub wykrzyknieniem; przytém zaś zastępują albo kropkę, albo dwukropek, albo średnik, albo nakoniec przecinek.
Znamiona przestankowe. Przecinek (,); znak przestanku małego i równo przeciętego głosu. Srednik (;); znaczy przestanek większy podniesionego i zawieszonego głosu. Dwukropek (:); znaczy przestanek jeszcze większy nieco spusczonego głosu. Kropka (.); znaczy przestanek największy gdy głos spusczony zupełnie ustaje. Znak wykrzyknienia (!); kładzie się po wyrazach mających się wymawiać wyższym i mocniejszym głosem. Znak pytania (?); pokazuje, iż głos podniesiony ma być niejako zakręcony. Znak zamilczenia (.....); kładzie się w miejscu wyrazów opusczonych. Ustęp; jest-to miesce próżne w pismie między końcem linii poprzedzającej, a początkiem następującej. Dyktując mówi się, Od ustępu. Oddzielnik (—);-znak pospolicie kładący się abo zamiast od Ustępu, między frazą zupełnie skończoną a nowozaczynającą się, lub też dla niepowtarzania wyrazu wyżej położonego. Paragraf (§); znak oddziału w pismie.
Wszystkie znaki pisarskie na trzy klassy podzielić możemy:
1.na znaki uczucia (affektu): wykrzyknik (!) i znak zapytania (?).
2.na znaki rozłącznych wyobrażeń: przecinek (,), średnik (;), dwukropek (:) kropka (.) znaki opuszczonych wyrazów (:::::) nawias ( ) znak rozłączny (-) znaki innéj osoby mówiącej (=||).
3.na znaki wskazujące przypadkową okoliczność: łącznik (-) apostrof (‘) czyli wyrzutnik, cudzysłów („ “).
Dwukropek odznacza myśl dłuższą, niż średnik, większą lub mniejszą połowę w zdaniach lub okresach; a zatem dłużej na jego znaku, niż na średniku głos zawieszać mamy i powinniśmy.
P. Kiedy używa się głosek wielkich? O. Głosek wielkich używa się na początku pisma, po punkcie, znaku zapytania, dwukropku i wykrzykniku. Nazwiska osób, wyraz godność oznaczające, nazwiska krajów, miast, wsi, rzek, piszą się także wielkiemi głoskami [...].
(:) Dwukropek używa się niezawiśle od składu okresu przed wyliczaniem i przytaczaniem jakich wyrazów […].
Dwukropek (.). Dwukropek oznacza przerwę w mowie; głos przy nim się spuszcza, w okresie zaś podnosi się i zawiesza.
Dwukropkiem (двоеточие) oddziela się poprzednik od następnika, jeżeli który z nich jest złożony z wyrażeń rozdzielonych średnikiem.
Dwukropek ( : ) oznacza zatrzymanie się w głosowaniu po wyrażeniu jakiego ogółu, kiedy zaczynać się ma wyszczególnienie, albo téż jakie bliższe objaśnienie przedmiotu pierwéj w ogólnym zarysie napomknionego.
Dwukropek jeszcze więcéj od średnika dwa zdania rozdziela i kładzie się po zdaniu, po którém ma nastąpić jego wyjaśnienie.
[…] Przestanki w mowie oznaczają się w piśmie znakami pisarskiemi, z których używańsze są: przecinek (,), średnik (;), dwukropek (:), punkt (.), znak zapytania (?), znak wykrzyknienia (!).
Dwukropek oznacza mocniejsze oddzielenie zdań jak średnik. Dwukropek kładzie się: 1. Przed słowami jakiejś drugiej osoby, gdy je dosłownie przytaczamy, np. Bóg powiedział: "Niech w gniewie waszym słońce nie zachodzi, ani księżyc nie wschodzi!" 2. Przed wyliczaniem kilku szczegółów do czegoś się odnoszących, np. W szkole uczymy się: religii, języka polskiego, niemieckiego, rachunków, historyi i geografii. 3. Po takiem zdaniu, którego zdanie następujące jest wyjaśnieniem, albo rozwinięciem, albo wynikiem, np. Matematyka jest królową wszystkich nauk: jej ulubieńcem jest prawda, a prostota strojem. Biskup otworzył sąd publiczny: zbiegło się miasto na widok tak niespodziewany i nadzwyczajny.
Znaki pisarskie. 1. Przecinek , 2. Średnik ; 3. Dwukropek : 4. Kropka . 5. Pytajnik ? 6. Wykrzyknik ! 7. Myślnik — 8. Domyślnik .... 9. Nawias () [] 10. Cudzysłów „“ 11. Łącznik - 12. Odsyłacz ) a) ) i t. p.
Dwukropek-: gdzie dzieli się zdanie główne od podrzędnego.
Po dłuższych zaś i zawilszych zdaniach, w których potrzeba dłuższego nieco wypoczynku i zebrania myśli, kładziemy średnik albo dwukropek. Dwukropek kładzie się mianowicie wtenczas tylko, kiedy następuje zdanie, będące szczególnem wyjaśnieniem albo wnioskiem poprzedniego.
( : ) Dwukropek mocniéj niż średnik oddziela od siebie zdania.
Piszemy wielką literą: a) Wyraz początkowy każdego okresu, a więc zawsze po kropce, albo też i po dwukropku, mianowicie przed przytoczeniem cudzego tekstu oraz przy wyliczeniach kategorycznych (jak w tym właśnie ustępie); w poezyi początek każdego wiersza.
Piszemy wielką literą: a) Początek każdego zdania (po kropce i dwukropku) a w poezyi każdego wiersza [...].
Wielkie i małe litery. Imiona własne [...] piszemy dużą literą np. Jan Kochanowski. [...] Zaczynamy pismo od wielkiej litery, od której też rozpoczynamy zdanie po kropce a także po dwukropku.
Dwukropek (:).
§ 194. Ciało człowieka składa się z siedmiu części: głowy, szyi, tułowia, dwóch rąk i dwóch nóg. [...].
Dwukropek jeszcze mocniej oddziela od siebie zdania, aniżeli średnik. Dwukropka używamy, wyliczając szczegóły albo części, należące do jakiejś całości.
Znaki pisarskie
(Signaes graphicos — Pontuação) [...]
Dwukropek : Dois pontos [...].