przecinek

Hierarchia Dzieła Filtr: wszystkie dzieła

• Wszystkie dzieła
• Kop/1778
• Kop/1780
• Kop/1783
• Kop/1785
• Gott/1787
• Gott/1794
• Szum/1809
• DwBg/1813
• Prz/1816
• Kop/1817
• Jak/1823
• Mucz/1825
• Bor/1830
• Rozp/1830
• Marc/1833
• Sier/1838
• Rew/1845
• Desz/1846
• Br/1848
• Such/1849
• Kurh/1852
• Morz/1857
• Gr/1861
• Łaz/1861
• SWil/1861
• Mał/1863
• Kam/1870
• Czep/1871–1872
• Lerc/1877
• Malecz/1882
• Oż/1883
• Jes/1886
• Grub/1891
• Kras/1897
• SW/1900-1927
• Kon/1920
• ZwO/1924
• Dor/1958–1969

Daléj, z powszechnéj przestrogi Kwintyliiana o potrzebie i użyciu téj nauki o Znamionach Pisarskich; pokazuję w szczególności, jaki przestanek i urábianie głosu má być na Przecinku, Dwukropku, Śrzedniku, Kropce.

Comma przecinek.

Comma, przecinek.

Takich Czert rachuje się w Polszczyźnie 10: 1) Przecinek(,), 2) Kropka (.), 3) Dwukropek (:), 4) Średnik (;), 5) Zapytnik (?), 6) Wykrzyknik (!), 7) Połącznik (-), 8) Nawias ( ), 9) Cudzosłow („), 10) Odsyłka (⁕) lub (a) lub (1) z pomnażaniem gwiazdek, albo przybieraniem dalszych głosek lub czyseł według dalszej potrzeby.

Myśli takowe jedne wspólne zwane, drugie rozwijające wydają się w głosie najmniejszym przestankiem, w piśmie zaś przecinkiem (incisum, virgula) znaczą się. Można to znamie cząstką nazywać, że jest znakiem najmniejszej niezupełnej części okresu.

[...] Przecinek pisze się tam, gdzie się czyni mały przestanek, a głos ani się spuszcza, ani podnosi, np. król, senat, rycerstwo, miasta i włościanie, równemi sią w obliczu prawa […].

Ostrzegają najprzód, że myśl, którą zamykają, jest zapytaniem lub wykrzyknieniem; przytém zaś zastępują albo kropkę, albo dwukropek, albo średnik, albo nakoniec przecinek.

§. 2. Znaki pisarskie.

Znokay rasztu ira tie, kurie diadas terp żodziu: lenkiszkay wadynas:

Przecinek (,) Mażas perstojams skaytyme.

Srzednik (;) Didesnis' bałsu nuleydymas.

Przecinek, znak małego przestanku w wymawianiu.

Nareszcie liczne trafiają się błędy w opuszczaniu lub nienależytém pisaniu znaków przestankowych; tu rzeczywista zachodzi trudność, zwłaszcza w używaniu średnika i dwukropka, z których pierwszy używa się niekiedy zamiast przecinka, o czém ma być wyłożona nauka dopiéro aż w ostatniéj części Grammatyki.

Wszystkie znaki pisarskie na trzy klassy podzielić możemy:

1.na znaki uczucia (affektu): wykrzyknik (!) i znak zapytania (?).

2.na znaki rozłącznych wyobrażeń: przecinek (,), średnik (;), dwukropek (:) kropka (.) znaki opuszczonych wyrazów (:::::) nawias ( ) znak rozłączny (-) znaki innéj osoby mówiącej (=||).

3.na znaki wskazujące przypadkową okoliczność: łącznik (-) apostrof (‘) czyli wyrzutnik, cudzysłów („ “).

Apostrof, u, lm. y, m. v. apostrofa, y, lm. y, ż.gram. znak pisarski skrócenia, w kształcie przecinka czyli komy, używający się w niektórych językach, w środku wyrazów lub pomiędzy niemi, u góry, dla pokazania, że w tém właśnie miejscu opuszczono jednę lub kilka głosek; w polskim używa się np. dla skrócenia, zam. głoski u, w pmku ku, np. k’ tobie, zam. ku tobie, i t. p.

Przecinek, nka, v. nku, lm. nki, m. 1) znak małego przestanku w wymawianiu, bez zniżenia i podwyższenia głosu; koma (, ). Położyć przecinek. Zrobić przecinek. 2) = nieuż. zdanie odgradzające się znakiem pisarskim przecinkiem.

[...] Piąty przypadek równie jak pierwszy jest niezależny (casus rectus), używamy go tylko wtenczas, gdy na kogo wołamy, Inb do kogo przemawiamy. W pierwszym razie, tj. gdy na kogo wołamy, jest przydatnią 2éj osoby, ukrytéj w czasowniku, i oddziela się znakiem wykrzyknienia lub przecinkiem, np. Pawle! daj mi wody [...].

Znaki przestankowe są: kropka (.), przecinek (,), średnik (;), dwukropek (:), znak pytania (?), znak wykrzyknięcia (!), zwrotnik (—), kropki czyli myślnik [...], nawias ( ), przytocznik („ “) i łącznik (- albo ,,).

W środku zdania pierwotnego nie kładziemy żadnego znaku przestankowego, ponieważ przecinek, średnik i dwukropek służą tylko do oddzielania jednego zdania od drugiego i dla tego tylko w zdaniu złożoném używać się mogą, n. p. Róża pachnie. Czas upływa.

Odznaczamy je [zdanie wtrącone], gdy jest obszerniejsze lub gdy podnieść chcemy jego znaczenie, dwoma domyślnikami lub nawiasem, wreszcie dwoma przecinkami, n. p. Opierając się ręką o ścianę, trafiłem na wyżłobienie i znalazłem w niém kawałki szkła potłuczonego — musiał tu więc być człowiek — i oto ujrzałem się w próżnéj przestrzeni, mającéj obwodu kilkanaście kroków. (Goszcz.).

[…] Przestanki w mowie oznaczają się w piśmie znakami pisarskiemi, z których używańsze są: przecinek (,), średnik (;), dwukropek (:), punkt (.), znak zapytania (?), znak wykrzyknienia (!).

Wyraz w zdaniu, który się nie ściąga ani do podmiotu, ani do orzeczenia, oznaczający istotę, do któréj mówiący zwraca się, którą wzywa, nazywa się wezwaniem. Dla oznaczenia wezwania używa się zwykle istotnik. Wezwanie na początku i na końcu zdania ma po sobie znak wykrzyknienia (!), a w środku zdania kładzie się między przecinkami.

Znaki pisarskie. 1. Przecinek , 2. Średnik ; 3. Dwukropek : 4. Kropka . 5. Pytajnik ? 6. Wykrzyknik ! 7. Myślnik — 8. Domyślnik .... 9. Nawias () [] 10. Cudzysłów „“ 11. Łącznik - 12. Odsyłacz ) a) ) i t. p.

Tu jasny dowód nie potrzebuje sam przez się dowodzenia, ale jaki znak dobrać gdyż dotąd nad ż literą przewodniczką ich, nic mądrego nieustalono, bo używano na przemian, to już przecinka to już kropki, jak nad i małą i t. d.

Takoż do r przyciskowy znak dobiera się dla wyrazów złączonych i przyciskowych np. z ogonkiem czyli przecinkiem u spodu ʒ znajdziecie w pismach utarte i używane takowe do wyboru w pisaniu złączajcie rʒ.

Myśli pokrewne lub dopełniające się wzajemnie można łączyć w jedno większe zdanie, oddzielając je tylko przecinkiem od siebie.

Знаки препинанія суть: 1) Запятая, przecinek (,). 2) Точка съ запятой, średnik (;). 3) Двоеточіе, dwukropek (:). 4) Точка, kropka (.), 5) Многоточіе, kilka kropek (....). 6) Знакъ восклицательный, wykrzyknik (!). 7) Знакъ вопросительный, znak pytania (?). 8) Черта или тире, pauza (–). 9) Скобки или знакъ вмѣстительный, nawias ( ). 10) Двузапятая или кавычки, cudzysłów („ ”).

Zdania pojedyńcze, wchodzące w skład zdania złożonego, oddzielają się od siebie przecinkami.

[…] Ogólne prawidło co do połączenia kilkakrotnych członków zdania jest następujące: a) Członki współrzędne albo się oddzielają krótkim przestankiem mowy, (który na piśmie oznacza się przecinkiem), albo też łączą się za pomocą spójników łącznych: — i, a, ni, ani, albo, lub, czyli, czy.

Przecinkować, uje, ował gram. kłaść przecinki a. wog. znaki przestankowe, przestankować.

Znaki pisarskie

(Signaes graphicos — Pontuação)

Przecinek , Virgula