Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

łącznik dywiz, pauza

Hasło w cytatach: -, łacznik, nawias
Język: polski
Dział: Interpunkcja (współcześnie)

Cytaty

  • Łącznik, (Custos,) znak łączenia sylab.

Łącznik, na końcu wiérsza, gdzie się cały wyráz spisać nie mógł.

Widzimy po wtóré, jako we wszystkich pochodnych wyrazach, wszystkié głoski piérwotnégo wyrazu ród, zachowują się, przetośmy jé od inszych głosek tu w pisaniu Łącznikiém oddzielili. Wiedziéć jednak mámy, że czasém głoska jaká piérwotnégo wyrazu, w wyrazach pochodnych przemiéniá się na inną głoskę, jako w innych przykładach obáczymy.

ŁĄCZNIK, -a, m., znak łączenia zgłosek. Kpcz. Gr. 1, 5. [...] (cf. łączka, spojnik); [...]. Niepotrzebnie w niektórych książkach, wyrazy złożone, i odłączają się od siebie, i jednoczą znowu przez pośrzedniczy łącznik n. p. s-prowadzić, długo-wieczny. Bo jeśli te części jeden wyraz czynią, na co je łącznikiem jednoczyć? Kpcz. Gr. 2, p. 270.

7my Znak, nazywa się Łącznik. Pisze się tak - Oznacza on złączenie syllab na końcu wiersza napisanych z temi, które są w następującym wierszu.

Łącznik, conjunctionis nota.

Gdy cáły wyráz na jednym wiérszu skończyć się nié mo­że, zostawiwszy na końcu wiersza Łą­cznik, cała zgłoska jedna lub więcéj na drugi wiersz má się przenosić, we­dług reguł zgłoskowaniá.

Na łączniku (-) nic się nie przestaje. Pisze się a ) na końcu wiér­sza, gdzie się cáły wyráz spisać nié mo­że.

10, - Łącznik, jest znakiem łączénia niedokończonego na jednym wierszu jednego wyrazu, np. -- (jak w druku co wypadnie).

Cudzymów, Łącznik, i odséłacz, nie do wymawiániá wyrazów, ale do ostrzeżéniá tylko należą. Reszta znamion dobrze poznanych, i wiernie zachowanych pomagá wielce do dobrégo czytaniá.

Gdy się wyraz cały na jednym wierszu nie kończy, przenosić można na początek następującego syllabę jego jednę lub więcej: w takim razie na końcu wiersza kładzie się łącznik (-).

[…] - Łącznik jest znakiem łączenia niedokończonego na jednym wierszu jednego wyrazu, np. aże-by.

Cudzymów, łącznik i odséłacz, nie do wymawiania wyrazów, ale do ostrzeżenia tylko należą.

Znamię (-) nazwane przez Kopczyńskiego łącznikiem (custos), wyraża wszędzie połączenie, nie zaś rozłączenie, oderwanie głoski, jakiego nam tu potrzeba.

U nas podobnie taki łącznik używanym bywa w piśmie i drukach, kiedy część słowa w jednym wierszu niedokończonego, na drugi wiersz przenosimy.

Znamiona łączące. Łącznik (-); albo ( = ) znak łączący zgłoski, np. Cno-ty i na-u-ki. Nawias ( ); są-to dwa łuczki zamykające w sobie jaki znak lub wyrazy. Cudzysłów („); są dwie kreski obok siebie u początku i u końcu cudzych słów, gdy się je przytacza. Mędrzec Chilon mówi ,,Znaj siebie samego.” Odsyłacz (*), (a), (I), znak w pismie odsyłający czytelnika do takiegoż znaku.

Mówiliśmy już‎ ‎w‎ ‎Nauce‎ ‎Iszej‎ ‎o‎ ‎łączniku‎ ‎czyli‎ ‎znaku‎ ‎łączenia‎ ‎zgłosek‎ ‎(§.‎ ‎6)

Wszystkie znaki pisarskie na trzy klassy podzielić możemy:

1.na znaki uczucia (affektu): wykrzyknik (!) i znak zapytania (?).

2.na znaki rozłącznych wyobrażeń: przecinek (,), średnik (;), dwukropek (:) kropka (.) znaki opuszczonych wyrazów (:::::) nawias ( ) znak rozłączny (-) znaki innéj osoby mówiącej (=||).

3.na znaki wskazujące przypadkową okoliczność: łącznik (-) apostrof (‘) czyli wyrzutnik, cudzysłów („ “).

Łącznik, linijka pozioma (–) w długości swojéj krótsza, niż znak zawieszenia, dawniéj i teraz przez dwie często kreski oznaczana, służy do łączenia zgłosek wyrazu; gdy ten w końcu wiersza pomieścić się nie może.

Czasem dla rozróżnienia znaczeń wyrazów łącznik potrzeba położyć np. Dali-Bóg! dali-Pan! pod-robić, po-drobić [...] Ponieważ nie położywszy łącznika w pierwszym słowie myśl będzie inna.

(-) Łącznik kładzie się albo przy części wyrazu, którego koniec przenosi się do drugiego wiérsza, albo służy do połączenia dwóch, lub więcéj wyrazów, nie stanowiących wyrazu złożonego […].

Rozdzielnik (łącznik) (-) rozłącza zgłoski na końcu wiérsza lub w wykładzie gramatycznym.

Język angielski będąc niezmiernie zamożny w wyrazy składane, ma także wiele przymiotników tego rodzaju. Tworzą się one przez przybranie innich wyrazów, z którem są łącznikiem połączone.

Z drugiéj znowu strony wyrazy złożone, zbyt długie, rozdzielają się na części, z których powstają; i w takim razie niekiedy pomiędzy ich częściami kładą się łączniki. Np. Słownik Polsko-łacińsko-francuzki.

Używają się jeszcze w piśmie znaki, któreby można nazwać ostrzegającemi. Do tych należą: cudzysłów (кавычки или вносный знакъ), nawias (скобки или знакъ вмѣстительный), odsyłacz (выноски), i łącznik (знакъ единитный).

Spójnik nie spaja istoty wyrazów w jednę, ale je tylko łączy w jeden tok myśli, —właściwsze byłoby dla niego nazwanie łącznik, — ale że łącznik jest już znany w pisowni, obadwa zaś odpowiadają dosyć pojęciom, jakie przedstawiają, — zachowuję dawne nazwisko, abym uniknął podejrzenia umyślnego przewrotu całej nomenklatury grammatycznej.

Łącznik, a, lm. i, m. [...] 2) = gram. znak łączenia zgłosek lub wyrazów, np. Dziel–ność, Car–ziele [...].

Przenośnik, a, lm. i, m. [...] 2) = gram. (–) znak przenoszący zgłoski niedokończonego wyrazu do następnego wiersza, lep. Łącznik.

Przenośnik, a, lm. i, m. [...] 2) = gram. (-) znak przenoszący zgłoski niedokończonego wyrazu do następnego wiersza, lep. Łącznik.

Rozłącznik, a, lm. i, m. kréska w wyrazie przedzielonym na końcu wiersza; ob. Łącznik.

Znaki przestankowe są: kropka (.), przecinek (,), średnik (;), dwukropek (:), znak pytania (?), znak wykrzyknięcia (!), zwrotnik (—), kropki czyli myślnik [...], nawias ( ), przytocznik („ “) i łącznik (- albo ,,).

Łącznik (-). Łącznik jest znakiem spojenia głosek lub zgłosek w jedno słowo.

[...] Łącznik jest znakiem spojenia głosek lub zgłosek w jedno słowo. Używamy go: 1. Przy dzieleniu słów na końcu wiersza, tudzież, gdy podział słowa na głoski lub zgłoski, z których powstało, okazać chcemy [...]. 2). Spajamy łącznikiem słowa złożone, które się nie zrosły [...] 3). Oddzielamy nim przyrostki i zakończenia osobowe, gdyby jaką wątpliwość lub dwuznaczność zrobić mogły [...]. 4). Spajamy łącznikiem słowa złożone, których druga część składowa spólna jest dwom lub trzem słowom [...].

Są to tak zwane znaki przecinkowe (Interpunctionszeichen).

Są one następujące:

1) , Przecinek czyli komat (comma) [...]

11) - albo = Łącznik (Trennungszeichen).

Łącznik (-, =). [...]

J. 854. Łącznika używamy przy rozdzielaniu wyrazów, przenosząc drugą ich połowę na nową linią. Nadto kładziemy go niekiedy też w wyrazach złożonych ; np. ciemno-zielony, górno-szląski, zakład chirurgiczno-medyczny itd.

Łącznika używamy przy rozdzielaniu wyrazów, których połowę na drugi wiersz przenosimy, lub między wyrazami jedne pojęcie stanowić mającemi [...]. Taki łącznik i kilka kropek położonych na początku pisma oznaczają, że to co piszemy - jest tylko wyjątkiem jakiéjś całości, a przynajmniéj, że pierwszéj myśli brakuje.

Łącznik jestto znak, którego używamy do połączenia rozdzielonych części wyrazów. Łącznika używamy, gdy połowę wyrazu, nie mogącego się zmieścić w końcu wiersza, na nowy wiersz przenosimy, np. do-bro-tli-wość, spra-wie-dli-wość.

Znaki pisarskie. 1. Przecinek , 2. Średnik ; 3. Dwukropek : 4. Kropka . 5. Pytajnik ? 6. Wykrzyknik ! 7. Myślnik — 8. Domyślnik .... 9. Nawias () [] 10. Cudzysłów „“ 11. Łącznik - 12. Odsyłacz ) a) ) i t. p.

Rozłączanie wyrazów na zgłoski. Jeżeli na jednym wierszu nie można całego pomieścić wyrazu, robi się kréseczkę poziomą, łącznikiem (-) zwaną, i resztę wyrazu przenosi na inny wiersz.

Łącznik - gdy wyraz nie mieści się w jednym rzędzie, a przenosimy na drugi.

( - ) Łącznik. Znaku tego używamy przy przynoszeniu wyrazów do nowego wiersza; albo do łą­czenia wyrazów składanych.

Przenośnik, a, lm. i [...] Gram. znaczek, kreska oznaczająca przeniesienie wyrazu do następnego wiersza łącznik, dywiz.

Złączka, i, lm. i gram. 1. łącznik w zdaniu (copula). Sł. wil. 2. spójnik (conjunctio). Troc.

Łącznik, a, lm. i 1. (w pisowni) linijka, znak łączenia zgłosek a. wyrazów.

Krótsze formy me, te, lhe, o, a, nos, vos, lhes, os, as kładzie się przed albo za czasownikiem; jeżeli stoją za czasownikiem, pisze się przed niemi łącznik (—); na prz.: Elle me deu, on mi dał; deu-me dał mi; eu te vejo, ja cię widzę; vejo-te widzę cię; [...].

Łącznik (-).

§ 204. Do-bro-dziej-stwo; biało-czerwony; słownik francusko-polski; zakład chirurgiczno-medyczny.

Łącznika używamy przy rozdzielaniu wyrazów, gdy przenosimy drugą ich część do następnego wiersza. Nadto kładziemy go niekiedy i w wyrazach złożonych.

Gdy dwa słowa tworzą jeden wyraz tak że nie ma między niemi żadnego łącznika (tak zw. hyphen), n p. girasol (słonecznik), girasóes (słoneczniki).

Znaki pisarskie

(Signaes graphicos — Pontuação) [...]

Nawias - - Traço de união [...].

Łącznik m III [...] 3. «znak graficzny w kształcie krótkiej poziomej linii, używany przy łączeniu części wyrazów złożonych, podwójnych nazw itp. lub przy przenoszeniu części wyrazów do następnego wiersza»: Łącznik między częściami nazwy złożonej kładzie się tylko, jeżeli wszystkie te części są rzeczownikami, np. Busko-Zdrój, Kamień-Górka. Jęz. Pol. 1936, s. 158. [...] // L.