Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

rzeczownik

Język: polski
Dział: Fleksja (współcześnie)
  • Cz. II. O słowach osobno wziętych: Gddk/1816
  • Imię. Formy Przypadkowania Proste.: Prz/1792
  • O ośmiu częściach mowy: DwBg/1813
  • O składni, czyli o należytém wyrazów ułożeniu: Ant/1788
  • O wyrazach osobno wziętych: Ant/1788
  • Przypisy na klassę drugą: Kop/1780
  • Słownik: Mon/1780
  • Zbiór nowych słów w tej gramatyce: Gddk/1816
EJO 1999, 506 Definicja współczesna

Rzeczownik. Leksem o prymarnej funkcji subiektu - obiektu w zdaniu.

Cytaty

Przeciwnie zaś, poniewáż Imiona rzeczowné a przymiotné w wielu względach grammatycznych są od siebie różné, przeto na osobné dwa szeregi rzeczowników i przymiotników podzieloné być musiały.

Imiona są wielorakie. Nomen substantivum: Imie istotne, krocej: Istotnik, albo Rzeczownik.

W Rzeczownikach na trzy rzeczy mieć wzgląd potrzeba: to jest, na liczbę, przypadkowanie, i rodzajowanie.

Poetowie opuszczają to 'S jeśli rzeczownik, któremuby się dodać powinno było, kończy się S np. When Phebus rays had pierced the trem bling trees. Kiedy słoneczné promienie przeniknęły drżącé drzewa.

Imiona są dwoiakie: Rzeczowniki, które mianuią rzeczy: kto? co? [...] i Przymiotniki, które mianuią przymiot rzeczy jak? jaka? jakie? Z temi drugiemi maią powinowactwo Imiesłowy skazuiące stan rzeczy z oznaczeniem czasu.

Imiona są rzeczowné czyli rze­czowniki i przymiotné albo przymiotniki.

Rzeczowniki wyráżają rzecz, np. śniég, miód: albo Wyrażają wpráwdzie przy­miot, ale wzięty za rzecz, np. biáłość, słodycz.

Imiona [...] Złączné, że jest przy­miotnik ze swoim rzeczownikiem po­łożony, np. urodzajná ziémia.

5) Rzeczo­wnik i wszystkié nazwiska grammatyczné.

O formie trzeciej. § 25. Forma ta zamyka w sobie imiona nieżywotné, tudziéż te żywotné, któré żadnéj płci nie znaczą: to jest, do téj formy należą samé rzeczowniki rodzaju nijakiego.

Tak w Rzeczownikach jako też w Przymiotnikach, formując Rodzaj żeński od Męzkiego dodać trzeba e nieznamionowane n. p. [...] Marchand Kupiec, Marchande; grand wielki, grande.

Substantivum. Rzeczownik.