terminów gramatycznych online
genus femininum
Język: łaciński
- Chapitre V. De la convenance de l'adjectif avec le substantif / Rozdział V. O stosowaniu się adiectivi cum substantivo: Fook/1768
- De Deo et rebus coelestibus: Murm/1533
- De Etymologia: Mora/1592
- De Nomine: Men/1649
- De Participio: DonCul/1560
- De etatatibus et partibus hominis: Murm/1533
- De nomine: Vol/1612
- De potus generibus: Murm/1533
- Dialekty języka polskiego: Nitsch/1923
- Dodatek trzeci: Szum/1809
- Donatus De Nomine: DonCul/1560
- Dwuznaczniki i niedorzeczne wyrazy w klasycznej pisowni polskiej usuwają się: Oż/1883
- Etymologia: Woy/1690
- Historyczna fonetyka czyli głosownia: Rozw/1923
- Nauka o formach (Flexya): Mał/1863, Mał/1879
- Nomen: Don/1649, Cell/1725, Don/1795, Don/1595
- O imieniu: Lub/1778
- O nauce dobrego pisania i czytania: Lub/1778
- O słowie: Lub/1778
- Regulae grammaticales: DonGl/1542
- Słowniczek: Gaert/1927
- Słownik: Kn/1644 (I wyd. 1626), Mon/1780
- Terrae aquarum et locorum vocabula : Murm/1533
- Vocabula cognationis: Murm/1533
- Zbiór nowych słów w tej gramatyce: Gddk/1816
Cytaty
Prophetissa idem. generis fe. de. primae.
Pascua, nomen heterogeneum et heteroclitum, in singulari numero generis foe.de.i. in plurali. g.n.d.ij.
Lucinus [...] Ktory máłe oczy ma. Lucina foemininum.
Potio idem. ge.fe.de.iij.
Filia, g.fe.d.i.
Avia g.f.d.i.
Genus masculinum, femininum, neutrum – rodzaj męski, niewieści i oddzielny a. żaden.
Genera nominum quot sunt? Quatuor. Quae? Masculinum, ut hic magister. Foemininum, ut haec musa. Neutrum, ut hoc scamnum. Commune, ut hic et haec sacerdos. Est praeterea trium generum, quod Omne dicitur, ut hic et haec et hoc foelix. Est et Epicoenum, id est promiscuum genus, ut hic passer, haec aquila, mustela, miluus.
Genera participiorum quot sunt? Quatuor. Quae? Masculinum ut hic lectus. Foemininum ut haec lecta. Neutrum ut hoc lectum. Omne ut hic et haec et hoc legens.
Quid est Genus Femininum? Cui praeponitur articul[us] vel cuius nota est - Haec Musa, Bogini náuk.
Rodzáju imion wiele są? Cztery. Ktore? Męskie, jáko ten mistrz. Niewieści, jáko tá mądrość. Oddzielne, jáko tá łáwá. Pospolite, jáko ten i tá kápłan.
Genera nominum quod sunt? Quatuor. Quae? Masculinum, ut hic magister. Foemininum, ut haec musa. Neutrum, ut hoc scamnum. Commune, ut hic et haec sacerdos.
Quae reliquae sunt terminationes [...], illae exceptiones admittunt et partim masculino, partim foeminino genere ut plurimum gaudent.
Femininè. i. feminino genere, Grammaticorum. vox Carisi. Arnobi.
Femininum genus, sub. Płéć 1.
Nomina virorum et mensium sunt masculini generis, sic et faeminarum nomina faeminini.
Genera nominum quot sunt? Quatuor. Quae? Masculinum, ut hic magister. Femininum ut haec musa. Neutrum, ut hoc scamnum. Commune, ut hic et haec sacerdos.
Rodzáju imion wiele są? Cztery. Ktore? Męskie/ jáko ten mistrz. Niewieście/ jáko tá mądrość. Oddzielne/ jáko tá łáwá. Pospolite/ jáko ten i tá kápłan.
DE GENERE. Genera adiectivorum habemus tria: Masculinum, Foemininum, Neutrum.
Adiectiva tákże, álbo trojáko się kończą, in Masculino, kończą się ná, Us, albo R, in [genere] Foeminino, ná, A, in Neutro ná. UM. jáko Doctus, docta, doctum, Albo się kończą, dwojáko, in Masculino i Foeminino ná IS, in Neutro, ná E, jáko: Svavis, svave, wdzięczny. Albo się kończą, jednoráko, generis Omnis, jáko: Felix, szczęsliwy, Prudens, rostropny [etc].
On croit le genre féminin plus noble, que le genre neutre; c'est pourquoi s'il y a deux substantifs l'un de genre féminin et l'autre de genre neutre, on accorde l'adiectif au féminin.
[...]
Pospolicie sądzą, że genus foemininum jest zacniejsze niżeli neutrum, dla czego gdy się trafią dwa substantiva jedne generis foeminini, a drugie neutrius, adiectivum powinno się zgadzać cum foeminino.
Е. i Я. często używają się za jedno, osobliwie w wielkiej liczbie (in numero plurali) przydatnych (adiectivorum) piszą Святые, Swięci, i Святыя.Ta odmienność liter, Е. i Я. w rodzajach imion przydatnych (in generibus nominum adiectivorum), żadnej różnicy znacznej nie sprawuje [...] chociaż się zdaje, że Е. przyzwoiciej w Męskich (Masculinum), a Я. w Białogłowskich (Fœmininum) i trzeciego rodzaju (neutrum).
Rossyjskie istotne imiona są czterech rodzajow: Męskiego (Masculinum), Białogłowskiego (Fœmininum), trzeciego, albo śrzedniego (Neutrum) i powszechnego (Commune).
Rodzajow mają słowa przeszłych czasow trzy: Męski (Masculinum) [...] Białogłowski (Fœmininum) [...] Srzedni (Neutrum) Было писало, było pisało.
Genera Nominum: Rodzaje Imion. Genus masculinum: Rodzaj męzki. Genus Foemininum. Rodzaj niewieści. Genus Neutrum. Rodzaj nijaki etc.
Genera nominum quot sunt? rodzajow imion wiele jest? sex, sześć, masculinum, męski, ut hic magister, jako en mistrz, faemininum, niewieści, ut haec mensa, jako ten stoł, neutrum, oddzielony, ut hoc scamnum, jako ta lawa, omne, wszelki, ut hic, et haec, et hoc felix, jako ten, i ta, i to szczęśliwe, commune, pospolity, ut hic et haec fortis, jako ten i ta mocna, et hoc forte, i to mocne; dubium, wątpliwy, ut hic, vel haec dies, jako ten dzień.
Żeński rodzaj, genus foemininum.
[Genus] Femini[n]um. [Rodzaj] Niewieści czyli żeński.
Skądinąd różnią się między sobą osoby, zwierzęta i rzeczy po względem rodzaju (genus). Trzy są rodzaje gramatyczne w języku naszym: męski (masculinum), żeński (femininum), i nijaki (neutrum).
§. 97. Skądinąd różnią się między sobą osoby, zwierzęta i rzeczy, a zatém i rzeczowniki, po względem RODZAJU (genus). Trzy są rodzaje gramatyczne w języku naszym: MĘSKI (masculinum), ŻEŃSKI (femininum), i NIJAKI (neutrum).
Masculinum, Femininum et Neutrum, domyślaj się genus triplex, aequalis formae et dignitatis, po polsku zas pierwsze dwa rodzaje męzki żeński dobrze oddano w tłumaczeniu, w trzecim zas Neutrum potwornie zbłądzono, jak żaden naród sławiański tego nie uczynił.
Natomiast na wsch. od podanej linji niema konsekwentnych cech czeskich prócz ściągania prasł. -iie w i w rzeczownikowym typie kåzańi kåzańim i przymiotnikowym głup'i (nom. sg. neut. i nom. pl. f.-n), głup'igo, głup'imu.
Toteż język t. zw. Łemków ma aż poza Wisłok: konsekwentny akcent polski; nieraz polskie nosówki [...]; końcówka instr. sg. fem. -om [...]; polskie g [...]; pol. e z ъ [...], pol. 'u; [...] rzadziej trot: [...] driga (= pol. dial. droga); małopolską fonetykę międzywyrazową [...], sporo polskich wyrazów.
Drugi z tych typów ze względu na tamtejszy acc. sg. fem. krovam i nom. sg. neut. ćelam mógł powstać fonetycznie, zwłaszcza że równorzędnie mówi się tam v'y'm [...].
Zresztą to samo odnosi się do g. f. złożonej odmiany przymiotników i zaimków, gdzie również pierwotnie końcówką było długie e ze ściągnięcia, obok czego od drugiej połowy XIV wieku coraz częściej -ej się pojawia.
Femininum, p. rodzaj.
★Rodzaj wyrazów: ★męski (masculinum), ★żeński (femininum) i ★nijaki (neutrum). W liczbie mnogiej też ★męsko-osobowy (pilni chłopi orali) i ★rzeczowy (pilne chłopy orały).