terminów gramatycznych online
imię nazwa, część mowy
Język: polski
Geneza: łac. nomen
- De Etymologia: Mora/1592
- O ośmiu częściach mowy: DwBg/1813
- O szyku w zdaniu: Gr/1861
- Słowniczek: Gaert/1927
Nomen (imię). Tradycyjnie (od starożytności) leksem odmieniający się przez przypadki, tj. w językach takich jak łacina czy polski rzeczownik, przymiotnik, zaimek i liczebnik. Na zasadzie analogii pojęcie nomen w językach nie mających kategorii fleksyjnej przypadku lub wykorzystujących ją w inny sposób (dla innych klas wyrazów) odnosi się do leksemów pełniących podobne funkcje semantyczne i syntaktyczne.
Cytaty
Nomen, est Pars Orationis, quae rem significat, non agere aliquid aut pati. hoc est. Imię zámyka w sobie imioná wszystkich osob, i rzeczy, ták widomych jako i niewidomych: Vt Deus, Bog. Homo, Człowiek.
Mowa Polská pospolicie się skłádá z ośmiu części, jakiémi są: Imié, Zaimek, Słowo, Imiésłów, Przyimek, Przysłówek, Spojnik i Wykrzyknik.
Imié, iest wyráz odmiénny przez rodzaje, stopnie, liczby i przypadki, czyli má rodzajowanié , stopniowanié , liczbowanié i przypadkowanié.
Imiésłów jest częścią imié, częścią słowo: odmiéniá się przez rodzaie, np. męski miany, żeński mianá, nijaki miané, przez liczby, np. pojedyn. miany, mnog. miani: przez przypádki , np. pierw. miany á é, drugi mianégo éj égo, trzeci mianému éj ému itd., czasém i przez stopnie, np. równy ukochany, wyższy ukochańszy, náywyższy nájukochańszy.
Imiésłów, że znaczy przymiot, więc w tém wszystkiém jest jednoż, co imié: że zaś odmiéniá się przez czasy, np. teraźniejszy dający, przeszły dany, przyszły mający dać lub mający być dany, w tém jednoż jest, co słowo.
W starodawnéj polszczyźnie kładł się przyimek także po imieniu lub w środku między dwoma imionami, n. p. Nas dla wstał z martwych syn Boży. Ciebie dla, człowiecze, dał Bóg przekłuć sobie ręce, nodze obie. (Pieśń Bogar.).
Imię (nomen), nazwa ogólna rzeczowników, przymiotników i liczebników.
II. Wyrazy jako całości ze względu na znaczenie (części mowy):
A. Wyrazy ★samodzielne: 1. imiona (nomina): a) ★rzeczownik (substantivum), b) ★przymiotnik (adiectivum), c) ★liczebnik (numerale).
Powiązane terminy
- imię bliskoznaczne
- imię cudzoziemskie
- imię gatunkowe
- imię jednoznaczne
- imię liczbowe
- imię liczebne
- imię ludzkie
- imię męskie
- imię narodowe
- imię nieforemne
- imię niezłożone
- imię nieżywotne
- imię nijakie
- imię ogólne
- imię osobowe
- imię pierwotne
- imię pieszczotliwe
- imię pochodne
- imię pospolite
- imię przenośne
- imię przymiotne
- imię przyswojone
- imię rodowe
- imię rodzajowe
- imię rozłączne
- imię rzeczowne
- imię rzeczywiste
- imię spółznaczne
- imię swojskie
- imię szczególne
- imię ułomne
- imię umysłowe
- imię wieloznaczne
- imię własne
- imię względne
- imię zbiorowe
- imię zdrobniałe
- imię zgrubiałe
- imię złożone
- imię zmysłowe
- imię żeńskie
- imię żywotne
- imiona miast
- imiona złączne
- liczebnik
- przymiotnik
- rzeczownik
- rzeczownik żywotny