terminów gramatycznych online
nomen
Język: łaciński
- De Etymologia: Mora/1592
- Etymologia: SzyPocz/1770, Woy/1690
- Historyczna fonetyka czyli głosownia: Rozw/1923
- Nomen: Don/1649
- Wstęp do Gramatyki: SzyPocz/1770
Cytaty
Nomen, est Pars Orationis, quae rem significat, non agere aliquid aut pati. hoc est. Imię zámyka w sobie imioná wszystkich osob, i rzeczy, ták widomych jako i niewidomych: Vt Deus, Bog. Homo, Człowiek.
Nomen quid est? Pars orationis cum casu corpus aut rem pripriè aut communitérue significans.
Imię co jest? Część mowy z spadkiem ciáło ábo rzecz właśnie ábo pospolicie známionując.
PArtes orationis quot sunt? Octo. Quae? Nomen, Pronomen, Verbum, Adverbium: Participium, Conjunctio, Praepositio, Interiectio.
Części mowy wiele są? Ośm. Ktore? Imie/ Namiestnik/ Słowo/ Przysłowie: Uczestnik/ Złącz[á]nie / Przekłádánie / Wdánie.
Expositis, quae ad literarum affectiones pertinere videbantur, ad dictiones ipsas seu partes Orationis progredimur. Sunt autem ut apud Latinos, ita apud Polonos, octo: Nomen, Pronomen, Verbum, Participium, Praepositio, , Adverbium, Interiectio, Coniunctio.
Mowa dzieli się na ośm części. I. Imie, po Łacinie Nomen, jest nazwisko jakiej rzeczy, np: Niebo. II. Zaimek, Pronomen [...] III. Słowo, Verbum [...] IV. Uczestnictwo, Participium, ktore pochodzi od Verbum, à deklinuje się jak Nomen, przeto jest uczestnikiem tych oboch części mowy, jako czytający, czytany od słowa czytam. V. Przysłowie, Adverbium [...] VI. Łączenie, Conjunctio [...] VII. Przekładanie, Praepositio [...] VIII. Interiekcya, Interjectio [...].
Do tej Części mowy, ktora sie Imieniem czyli Nomen nazywa, należą słowa, ktore się odmieniają przez spadki, czyli jak z Łacińskiego mowiemy, ktore się deklinują.
Rożność między Nomen, Pronomen i Participium dosyć w przyzwoitym czasie pokaże się [...] Wszakże niektórzy Językow Mistrzowie wszystkie trzy części pod jednym Imieniem zawierają, dzieląc całą mowę tylko na Imie i Słowo.
Por. dalej czas (<= czás) obok wꞋten-czás, opiąć opięć [...], odpowiadają postaci z przyciskiem na nomen.
Długa rdzenna pozostaje jako długa, ale dostaje nowy akutus; zatem utrzymanie długiej przedprzyciskowej z przemianą intonacji: [...] r. (adv., czasem n.) běꞋlo || Ꞌbělyj, cz. bílý.
n. acc. pl. deski
Powiązane terminy
- adiectivum
- antecedens
- compositum (wyraz złożony)
- imię adiectivum
- imię substantivum
- nomen abstractum
- nomen adverbiale
- nomen analogicum
- nomen anomalum
- nomen appellativum
- nomen collectivum
- nomen compositum
- nomen defectivum
- nomen denominativum
- nomen derivativum
- nomen derivatum
- nomen diminutivum
- nomen femininum
- nomen gentile
- nomen heteroclitum
- nomen heterogeneum
- nomen indeclinabile
- nomen numerale
- nomen patrium
- nomen patronimicum
- nomen possessivum
- nomen primitivum
- nomen proprium
- nomen rei
- nomen sumptum
- nomen verbale
- numerus (liczebnik)
- plurale tantum
- simplex
- substantivum
- substantivum