Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

rzeczownik
Hierarchia Dzieła

Hasło w cytatach: rzeczowniki
Język: polski
Dział: Fleksja (współcześnie)
  • Cz. I. Powierzchność języka. Rozdział VI. O imieniu: Kop/1817
  • Cz. II. O wnętrzności języka polskiego. Rozdział IV. O składni czyli konstrukcji zawisłej od myśli: Kop/1817
  • Nauka odmiany wyrazów: Kon/1920
  • O ośmiu częściach mowy: DwBg/1813
  • O składni, czyli o należytém wyrazów ułożeniu: Ant/1788
  • O wyrazach osobno wziętych: Ant/1788
  • Odmienne części mowy: Lerc/1877
  • Przypisy na klassę drugą: Kop/1780
  • Słownik, t. 2: H-M: SW/1900-1927
  • Słownik, t. 5: Próba-R: SW/1900-1927
  • Zawierający wyliczenie imion, odmieniających się przez przypadki, jich odmiany i nazwisk: Żoch/1838
  • Словопроизведенiе [Źródłosłów]: Grub/1891
EJO 1999, 506 Definicja współczesna

Rzeczownik. Leksem o prymarnej funkcji subiektu - obiektu w zdaniu.

Cytaty

Kop/1780, t. II, s. 8 (7-8)

Przeciwnie zaś, poniewáż Imiona rzeczowné a przymiotné w wielu względach grammatycznych są od siebie różné, przeto na osobné dwa szeregi rzeczowników i przymiotników podzieloné być musiały.

Ant/1788, s. 34

W Rzeczownikach na trzy rzeczy mieć wzgląd potrzeba: to jest, na liczbę, przypadkowanie, i rodzajowanie.

Ant/1788, s. 60

Poetowie opuszczają to 'S jeśli rzeczownik, któremuby się dodać powinno było, kończy się S np. When Phebus rays had pierced the trem bling trees. Kiedy słoneczné promienie przeniknęły drżącé drzewa.

DwBg/1813, s. 4

Imiona są rzeczowné czyli rze­czowniki i przymiotné albo przymiotniki.

DwBg/1813, s. 4 Definicja

Rzeczowniki wyráżają rzecz, np. śniég, miód: albo Wyrażają wpráwdzie przy­miot, ale wzięty za rzecz, np. biáłość, słodycz.

DwBg/1813, s. 6

Imiona [...] Złączné, że jest przy­miotnik ze swoim rzeczownikiem po­łożony, np. urodzajná ziémia.

DwBg/1813, s. 20

5) Rzeczo­wnik i wszystkié nazwiska grammatyczné.

DwBg/1813, s. 44

O formie trzeciej. § 25. Forma ta zamyka w sobie imiona nieżywotné, tudziéż te żywotné, któré żadnéj płci nie znaczą: to jest, do téj formy należą samé rzeczowniki rodzaju nijakiego.

Kop/1817, s. 39 Definicja

Nazwiska rzeczy i ich przymiotów nazywają się Imionami. Imiona tedy zowią się jedné rzeczownémi, czyli rzeczownikami, drugie przymiotnémi, czyli przymiotnikami.

Kop/1817, s. 169

Wypełniám ją tedy powiększoną piérwszą składnią zgody, uważając ją nie tylko między rzeczownikiem a przymiotnikiem, między słowém a wyrazém osobistym, ale nawet między rodzajami imion.

Żoch/1838, s. 53-55 Definicja

Części mowy odmieniające się przez przypadki są: najprzód rzeczownik przedstawiający rzecz np: człowiek, głowa, drzewo; powtóre przymiotnik, malujący przymiot, materyją, lub zależność np. dobry, drewniany, ojcowski; po trzecie imiesłów, malujący czynność lub stan, w kształcie przymiotnika wystawiony np: pałający, zbadany, stojący: po czwarte zaimek, zastępujący imię rzeczowne, lub je określający np: ja, ty, on, méj, ten; po piąte imię liczebne, określające zbiór rzeczy np: jeden, dwa, pięć, dwadzieścia.

Lerc/1877, s. 7 Definicja

Rzeczownik jest to wyraz, który oznacza imię osoby lub rzeczy, np. pan, Bóg, anioł, król, koń, pies, stół, książka, tablica, szkoła, pióro, okno, cnota, pilność, lenistwo itd.

Grub/1891, s. 5

По значенію своему всѣ слова польскаго языка раздѣляются на 9 частей рѣчи: 1. Имя существительное, rzeczownik. [...]

SW/1900-1927, s. 82 Definicja

Imię, enia, 3 pp. imieniu a. ! imieniowi, lm. ona a. [enia], X Imia, † Imiono [...] 10. gram. = a. rzeczownik: I. pospolite, własne. b. I. rzeczowne a. † istotne, przymiotne a. † dodane, liczebne = rzeczownik, przymiotnik, liczebnik.

SW/1900-1927, s. 810 Definicja

Rzeczownik, a, lm. i gram. nazwa wszelkiej istoty a. rzeczy, tak zmysłowej, jak i umysłowej, uważanej za pojęcie, za przedmiot rozważania, imię rzeczowne: Rozróżniać należy rzecz samą od jej nazwy, czyli rzeczownika.

SW/1900-1927, s. 810

Rzeczowny [...] 2. gram. Imiona rzeczowne - rzeczowniki, przymiotne - przymiotniki. Kopcz. Wyrazy rzeczowne. Kopcz.

Kon/1920, s. 10 Definicja

§ 19. Słowa: Piotr, kot, grób, Mickiewicz, kamień, słoń, głos i t. d. wyrażają imię jakiejś osoby, zwierzęcia lub rzeczy. Części mowy, które są imionami osób, zwierząt lub rzeczy, nazywają się rzeczownikami.

Powiązane terminy