terminów gramatycznych online
rzeczownik
Język: polski
- Cz. II. O słowach osobno wziętych: Gddk/1816
- Część II. O wykładaniu. O częściach mowy: Gott/1794
- Część druga. Odmiana imion: Lor/1907
- Historyczna fonetyka czyli głosownia: Rozw/1923
- O pismowni w języku polskim: Prz/1816
- O składni, czyli o należytém wyrazów ułożeniu: Ant/1788
- O wyrazach osobno wziętych: Ant/1788
- O zdaniu pierwotném czyli gołém: Gr/1861
- Odmienne części mowy: Lerc/1877
- Przypisy na klassę drugą: Kop/1780
- Rozdział IV. O imieniu: Kop/1778
- Wstęp: Lor/1907
- Zawierający wyliczenie imion, odmieniających się przez przypadki, jich odmiany i nazwisk: Żoch/1838
- Zbiór nowych słów w tej gramatyce: Gddk/1816
Rzeczownik. Leksem o prymarnej funkcji subiektu - obiektu w zdaniu.
Cytaty
Śnieg, nix [...] Takie Imiona zowią się Rzeczowne (substantiva) albo krócej Rzeczowniki, bo wyrażają rzeczy, jak to śnieg, miód, kwiat: albo wyrażają Przymiot, ale wzięty za rzecz jako to białość, słodycz, nauka, potrzeba, a należą do pytania Kto? Co?.
Przeciwnie zaś, poniewáż Imiona rzeczowné a przymiotné w wielu względach grammatycznych są od siebie różné, przeto na osobné dwa szeregi rzeczowników i przymiotników podzieloné być musiały.
W Rzeczownikach na trzy rzeczy mieć wzgląd potrzeba: to jest, na liczbę, przypadkowanie, i rodzajowanie.
Poetowie opuszczają to 'S jeśli rzeczownik, któremuby się dodać powinno było, kończy się S np. When Phebus rays had pierced the trem bling trees. Kiedy słoneczné promienie przeniknęły drżącé drzewa.
O Rodzaiach Imion rzeczownych albo rzeczownikow.
Nemcy stosownie do umowy między ich ojczystemi Językośledcami naczałują wszelkie Istotniki bez wyjątku Pisem wielkawym. Nie chcę ja tu rozciągać pisow wielkawych na naczały wszystkich Istotnikow bez rożnicy (ad omnia nomina substantiva) lecz, poddzielając je na Osobowniki (personalia) i na Rzeczowniki (realia) z ktorych te drugie jeszczeby się poddzielić mogły na Podzmysłowniki (sensualia), Umysłowniki (imaginaria) i Miejscowniki (localia) chcę mieć wielkim Pisem naczałowanemi same Osobowniki bez żadnej wyłączni, czy te są samowłasne, czy pospolite.
Tak w Rzeczownikach jako też w Przymiotnikach, formując Rodzaj żeński od Męzkiego dodać trzeba e nieznamionowane n. p. [...] Marchand Kupiec, Marchande; grand wielki, grande.
Substantivum. Rzeczownik.
Części mowy odmieniające się przez przypadki są: najprzód rzeczownik przedstawiający rzecz np: człowiek, głowa, drzewo; powtóre przymiotnik, malujący przymiot, materyją, lub zależność np. dobry, drewniany, ojcowski; po trzecie imiesłów, malujący czynność lub stan, w kształcie przymiotnika wystawiony np: pałający, zbadany, stojący: po czwarte zaimek, zastępujący imię rzeczowne, lub je określający np: ja, ty, on, méj, ten; po piąte imię liczebne, określające zbiór rzeczy np: jeden, dwa, pięć, dwadzieścia.
A zatém: 1) Co czyni ojciec? Odpowiadamy: Czyta. 2) Co się czyni z książką? Czyta się lub jest czytaną. 3) Czém jest ojciec? Żołnierzem. 4) Jakim jest ojciec? Dobrym. — Stąd wyrazy: czyta, czyta się lub jest czytaną, żołnierzem, dobry, są orzecznikami. W pierwszym razie jest orzecznikiem słowo czynne, w drugim razie słowo bierne, w trzecim rzeczownik, w czwartym przymiotnik.
Rzeczownik jest to wyraz, który oznacza imię osoby lub rzeczy, np. pan, Bóg, anioł, król, koń, pies, stół, książka, tablica, szkoła, pióro, okno, cnota, pilność, lenistwo itd.
Wszystkie wyrazy, które oznaczają osoby, zwierzęta albo rzeczy, nazywamy rzeczownikami.
Rzeczowniki (substantivos) są wyrazy, które oznaczają osoby, zwierzęta lub rzeczy; na prz.: rei (król), ave (ptak), pedra (kamień), belleza (piękność).
Rzeczown. zając.
Nic w tem dziwnego, bo do innych momentów przybywa i to, że te przymiotniki są skojarzone nie tylko z rzeczownikami (lub mówiąc ogólnie imionami), ale także z czasownikami.
Powiązane terminy
- część mowy
- część mowy odmienna
- imię (nazwa, część mowy)
- imię (rzeczownik, przymiotnik, liczebnik)
- wyraz odmienny
- imię (rzeczownik)
- imię rzeczowe
- imię rzeczowne
- istotnik
- substantivum
- Nennwort
- nomen substantivum
- substantivo
- substantivum
- imię cudzoziemskie
- imię jednostkowe
- imię nieżywotne
- imię pospolite
- imię przymiotu (rzeczownik)
- imię rzeczy
- imię własne
- imię zbiorowe
- imię żywotne
- miejscownik (nomen substantivum locale)
- nomen substantivum imaginarium
- nomen substantivum locale
- nomen substantivum sensuale
- podzmysłownik
- rzeczownik cudzoziemski
- rzeczownik ludzki
- rzeczownik męski
- rzeczownik męski osobowy
- rzeczownik męski żywotny
- rzeczownik nieżywotny
- rzeczownik określony
- rzeczownik osobowy
- rzeczownik rzeczowy
- rzeczownik słowny
- rzeczownik swojski
- rzeczownik umysłowy
- rzeczownik zbiorowy
- rzeczownik zdrobniały
- rzeczownik zgrubiały
- rzeczownik zmysłowy
- rzeczownik zwierzęcy
- rzeczownik żeński
- rzeczownik żywotny
- rzeczownik żywotny zwierzęcy
- umysłownik
- zawisły (rzeczownik)