terminów gramatycznych online
rzeczownik
Język: polski
- Nauka o znaczeniu wyrazów (semantyka): Szob/1923
- O składni, czyli o należytém wyrazów ułożeniu: Ant/1788
- O wyrazach osobno wziętych: Ant/1788
- Podział mowy: Desz/1846
- Podziały istotników: Czep/1871–1872
- Przypisy na klassę drugą: Kop/1780
- Rzeczowniki: Desz/1846
- Wstęp obejmujący pogląd na Głosownią i pojęcie Pierwoskładni: Malin/1869
Rzeczownik. Leksem o prymarnej funkcji subiektu - obiektu w zdaniu.
Cytaty
Przeciwnie zaś, poniewáż Imiona rzeczowné a przymiotné w wielu względach grammatycznych są od siebie różné, przeto na osobné dwa szeregi rzeczowników i przymiotników podzieloné być musiały.
W Rzeczownikach na trzy rzeczy mieć wzgląd potrzeba: to jest, na liczbę, przypadkowanie, i rodzajowanie.
Poetowie opuszczają to 'S jeśli rzeczownik, któremuby się dodać powinno było, kończy się S np. When Phebus rays had pierced the trem bling trees. Kiedy słoneczné promienie przeniknęły drżącé drzewa.
W czasie późniejszym nadano ogólne nazwy stworzeniom i przedmiotom np. drzewo, źwierz, ptak [...] w szczególne później rozrodzone np. buk, sosna, dąb [...] Niemen, Dźwina, San. Te i tym podobne nazwy naukowe nazywają się rzeczownikami.
Wszelkie nazwy nadane istotom żyjącym, tworom przyrodzenia, rąk ludzkich dziełom i wyobrażeniom umysłowym, oderwanym nazywają się ogólnie po grammatycznemu imionami rzeczownemi, a króciéj rzeczownikami.
Rzeczownik jest to wyráz, którym oznaczámy osobę, zwiérzę, lub jakąkolwiek jistotę żywotną lub nieżywotną, stán, czynność, uwáżaną w pojęciu naszym jako jistność wyłączną i swój byt mającą […].
[...] Zresztą, jak piérwiástki kończące się na a, i, e są wyłącznie słównemi, t. j. służą tylko, ogołocone z nágłosów i pogłosów, za temáta słówne, a nigdy za temáta jimionowe, tak samo i piérwiástki słówne, mające w środku jotowane e, czyli zaczynające się od spółgłoski zmiękczonéj, a kończące się na spółgłoskę twardą, nie służą za temát do urábianiá rzeczowników [...].
[...] Aczkolwiek język nasz skłádá wyrazy s piérwiástków jimionowo-słównych, jednakże środka tego pomnożeniá swojich rzeczowników używá bardzo skromnie, rzádko i tylko zdaje się w koniecznéj potrzebie, a przynájmniéj dzieje się takowe skłádanie daleko rzádziéj i skromniéj niżeli w greczyznie i dzisiejszéj niemczyznie, w któréj nader ograniczoná jilość pogłosów stała się źródłem bogactwa językowego s powodu wielkiéj łatwości skłádaniá rzeczowników z dwu lub więcéj piérwiástków lub piérwotników ze sobą [...].
Istotnik czyli rzeczownik jest nazwanie każdéj istoty, w zdaniu zwykle jest podmiotem, i odpowiada na pytanie: kto? co?
Rzeczowniki czyli istotniki dzielą się jeszcze na własne czyli szczególne, pospolite czyli ogólne i podzielne.
Rzeczowniki nazywają przedmioty, a wśród przedmiotów rozróżniamy przedmioty zmysłowe świata zewnętrznego i przedmioty oderwane, czyli właściwości, czynności lub stany, odtwarzane niezależnie od przedmiotów, w których są wyróżniane. Zależnie od tych dwóch odmian przedmiotów dzielimy rzeczowniki na zmysłowe i oderwane.
Powiązane terminy
- część mowy
- część mowy odmienna
- imię (nazwa, część mowy)
- imię (rzeczownik, przymiotnik, liczebnik)
- wyraz samodzielny
- imię cudzoziemskie
- imię nieżywotne
- imię pospolite
- imię własne
- imię zbiorowe
- imię żywotne
- rzeczownik cudzoziemski
- rzeczownik dwutematowy
- rzeczownik jednostkowy
- rzeczownik jednotematowy
- rzeczownik jednozgłoskowy
- rzeczownik kontrahowany
- rzeczownik ludzki
- rzeczownik materialny
- rzeczownik męski
- rzeczownik męski osobowy
- rzeczownik męski żywotny
- rzeczownik nieosobowy
- rzeczownik niesłowny
- rzeczownik nieżywotny
- rzeczownik nijaki
- rzeczownik oderwany
- rzeczownik osobowy
- rzeczownik pierwotny
- rzeczownik pieszczotliwy
- rzeczownik pochodny
- rzeczownik pospolity
- rzeczownik powiększający
- rzeczownik przestarzały
- rzeczownik przyswojony
- rzeczownik słowny
- rzeczownik swojski
- rzeczownik ułomny
- rzeczownik własny
- rzeczownik zbiorowy
- rzeczownik zdrobniały
- rzeczownik zgrubiały
- rzeczownik złożony
- rzeczownik zmysłowy
- rzeczownik zwierzęcy
- rzeczownik żeński
- rzeczownik żywotny