Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

rzeczownik

Hasło w cytatach: rzecz., rzeczow., rzeczowniki
Język: polski
Dział: Fleksja (współcześnie)
  • Fleksja czyli nauka o odmianach: Kr/1897
  • Liczby najdokładniej stwierdzają: Oż/1883
  • Nauka o znaczeniu wyrazów (semantyka): Szob/1923
  • O głoskach: Mroz/1822
  • O ośmiu częściach mowy: DwBg/1813
  • O samogłoskach. O końcowej samogłosce rzeczowników rodzaju nijakiego (J. Mroziński): Rozp/1830
  • O spółgłoskach. Wyszczególnienie przypadków [...], szczególniej czy "s" czy "z" (J. Mroziński): Rozp/1830
  • Oddział III. Wyjątek z gramatyki samskrytu: SkorM/1816
  • Podziały istotników: Czep/1871–1872
  • Przypadkowanie rzeczownikow: Mroz/1822
  • Przypisy na klassę drugą: Kop/1780
  • Rozdział IV. O imieniu: Kop/1778
  • Składnia: Kurh/1852
  • Spis rzeczy i wyrazów: Rozp/1830
EJO 1999, 506 Definicja współczesna

Rzeczownik. Leksem o prymarnej funkcji subiektu - obiektu w zdaniu.

Cytaty

Śnieg, nix [...] Takie Imiona zowią się Rzeczowne (substantiva) albo krócej Rzeczowniki, bo wyrażają rzeczy, jak to śnieg, miód, kwiat: albo wyrażają Przymiot, ale wzięty za rzecz jako to białość, słodycz, nauka, potrzeba, a należą do pytania Kto? Co?.

Przeciwnie zaś, poniewáż Imiona rzeczowné a przymiotné w wielu względach grammatycznych są od siebie różné, przeto na osobné dwa szeregi rzeczowników i przymiotników podzieloné być musiały.

Imiona są rzeczowné czyli rze­czowniki i przymiotné albo przymiotniki.

Rzeczowniki wyráżają rzecz, np. śniég, miód: albo Wyrażają wpráwdzie przy­miot, ale wzięty za rzecz, np. biáłość, słodycz.

Imiona [...] Złączné, że jest przy­miotnik ze swoim rzeczownikiem po­łożony, np. urodzajná ziémia.

5) Rzeczo­wnik i wszystkié nazwiska grammatyczné.

O formie trzeciej. § 25. Forma ta zamyka w sobie imiona nieżywotné, tudziéż te żywotné, któré żadnéj płci nie znaczą: to jest, do téj formy należą samé rzeczowniki rodzaju nijakiego.

Indostanie rzeczowniki, przymiotniki, Zaimki, Imiesłowy, łącznie z wszystkiemi nieodmiennemi częściami mowy, ogólnym wyrazem (Shobdo) nazywają.

Siodmy przypadek Rzeczowników zakończonych na twardą spółgłoskę formuje się przez zmiękczenie społgłoski i przybranie samogłoski e.

Prawidło jest ogólne, że Rzeczownik zakończony na miękką spółgłoskę przybiera w 2m przypadku liczby mnogiej zakończenie i.

Od Rzeczownika Kraków formuje się Przymiotnik przez dodanie zakończenia ski, Krakow-ski.

Rzeczownik jest wyraz którym nazywamy osobę lub rzecz jakową. Józef, Warszawa, kapelusz i t. p.

[...] słowo źrebię nie różniłoby się w dalszych przypadkach od rzeczownika źrebienie [...]

Jedném z tych zakończeń jest ski, którém przekształcamy rzeczownik na przymiotnik, wyrażający wzgląd należności (pan pański, Kraków krakowski).

RZECZOWNIKI; ich zakończenie, 147. Rzeczowniki rodzaju nijakiego zakończone na ę 550; 107.

Przedmiot zdania wyraża się rzeczownikiem [...] zamiast rzeczowników używają się zaimki, przymiotniki, słowa, przysłówki, a nawet wyrażenia kilka wyrazów obejmujące.

Istotnik czyli rzeczownik jest nazwanie każdéj istoty, w zdaniu zwykle jest podmiotem, i odpowiada na pytanie: kto? co?

Rzeczowniki czyli istotniki dzielą się jeszcze na własne czyli szczególne, pospolite czyli ogólne i podzielne.

Prawideł przypadkowania rzeczow. i przymiot. mamy 16; zawierają 17,300 rzecz.

Prawideł przypadkowania rzeczow. i przymiot. mamy 16; zawierają 17,300 rzecz.

Do części mowy odmiennych należą: rzeczowniki, przymiotniki, zaimki i słowa (zwane niekiedy czasownikami).

Rzeczowniki nazywają przedmioty, a wśród przedmiotów rozróżniamy przedmioty zmysłowe świata zewnętrznego i przedmioty oderwane, czyli właściwości, czynności lub stany, odtwarzane niezależnie od przedmiotów, w których są wyróżniane. Zależnie od tych dwóch odmian przedmiotów dzielimy rzeczowniki na zmysłowe i oderwane.