terminów gramatycznych online
rzeczownik
Język: polski
- Część druga prawideł gramatycznych, czyli odmiennia: Szum/1809
- Część trzecia. Rzecz o słowach: Such/1849
- Fleksja czyli nauka o odmianach: Kr/1897
- Fonetyka opisowa: Benni/1923
- Forma negativă: Gos/1939
- Liczby najdokładniej stwierdzają: Oż/1883
- Nauka o formach (Flexya): Mał/1863
- O Składni: Rew/1845
- O głoskach: Mroz/1822
- O wyrazach: Kam/1870
- Podziały istotników: Czep/1871–1872
- Przypadkowanie rzeczownikow: Mroz/1822
- Przypisy do Gramatyki polskiej: Szum/1809
- Słownik, cz. I (A - O): SWil/1861
- Słownik, cz. II (P - Ż): SWil/1861
Rzeczownik. Leksem o prymarnej funkcji subiektu - obiektu w zdaniu.
Cytaty
Tak np. niektóre wyrazy nazywamy Rzeczownikami, a to dla tego, że one oznaczają imiona rzeczy, drugie zaś nazywamy Przysłówkami, dla tego, że one się pospolicie przy słowach kładź zwykły.
Części mowy nazywają się po polsku i po łacinie, jak następuje:
Iwsza: Wykrzyknik (Interjectio), np. ach! [...]
VIIma: Rzeczownik (Substantivum), np. książka, papier, okno, Jan , koń i t. d.
Dlaczego wyrazy do siódmej części mowy należące nazywają się Rzeczownikami? i czy się odmieniają?
A. Wyrazy do 7mey części mowy należące nazywają się dla tego Rzeczownikami, iż najwięcej z nich oznaczają imiona rzeczy, np. papier, książka, pióro. Oznaczają one też imiona ludzkie, np. Jan, Stanisław, żołnierz albo zwierzęce, np. pies, koń, kaczka; albo na koniec objęcia rozumowe, np. wieczność, nieśmiertelność, rozum, dowcip i t. d.
Gdyż wyrazów, Przymiotniki z Rzeczownikami, do jednej części mowy liczyć, a wyrazów liczebnych (Liczników) niektórych do przysłówków, np. po pierwsze, po drugie, po trzecie, i t. d. drugich zaś do przymiotników, np. pierwszy, drugi, trzeci, rozrzucać nie można.
Siodmy przypadek Rzeczowników zakończonych na twardą spółgłoskę formuje się przez zmiękczenie społgłoski i przybranie samogłoski e.
Prawidło jest ogólne, że Rzeczownik zakończony na miękką spółgłoskę przybiera w 2m przypadku liczby mnogiej zakończenie i.
Od Rzeczownika Kraków formuje się Przymiotnik przez dodanie zakończenia ski, Krakow-ski.
Rzeczownik jest wyraz którym nazywamy osobę lub rzecz jakową. Józef, Warszawa, kapelusz i t. p.
Główne warunki Szykowania wyrazów są: aby przymiotniki, imiesłowy, zaimki, słowa, nie zbyt odległe były od swoich rzeczowników [...]; nareszcie, aby wyrazy rządzone od rządzących, słowa od spójników, imiona rzeczowne od przyimków i t.p. nie były zbyt oddalone.
Nie tylko często, ale prawie zawsze odrywamy przysłówek nie, od słowa, gdy umieszczamy drugie obok zdanie przeciwne, na spójniku ale, lecz, oparte i nim połączone. — Wtedy zaś jest rząd słowa twierdzącego, czyli inaczej, nie, przysłówek należy do rzeczównika, a nie do słowa: nie Grammatykę, lecz Historyą przepisuj; nie komodę, lecz bryczkę przedaj [...].
Rzeczownik jest to słowo, które mianuje jakiś przedmiot; np. Bóg, słońce, człowiek, koń, nóż.
Rzeczownik jest słowo wyrażające przedmiot, o którym coś pomyśléć i wyrzéc można; np. Duch, świat, lis, powietrze, cnota, rąbanie
Najłatwiéj poznać Rzeczowniki po tém, że odpowiadają na pytanie kto? co?.
Istotnik, a, lm. i, m. gram. imię rzeczowne, v. rzeczownik (Morz.).
Rzeczownik, a, lm. i, m. gram. v. Imię rzeczowne; część mowy należąca do odmiennych; obejmuje wyrazy będące nazwami rzeczy jakichkolwiek, w najobszerniejszém znaczeniu; rzeczownikiem jest każda nazwa istoty żyjącéj, tworu przyrodzenia, dzieła rąk ludzkich, wyobrażenia umysłowego. Rzeczowniki ze względu na znaczenie tego czego są nazwą, dzielą się na: a) żywotne, będące nazwą istot żyjących, a te jeszcze na ludzkie i zwierzęce; b) nieżywotne, będące nazwą istot lub wyobrażeń niemających życia widocznego takiego jak w ludziach i zwierzętach; c) własne v. szczególne, które służą wyłącznie jednéj rzeczy; d) pospolite v. ogólne, które służą do oznaczenia różnych rzeczy podobnych; e) zbiorowe, które pod postacią liczby pojedyńczéj wyrażają zbiór jednorodnych v. jednoprzymiotowych istot, rzeczy; f) liczebne, v. liczbowe (v. Liczbowniki), oznaczające lik, liczbę; g) porządkowe, wyrażające następstwo rzeczy za rzeczą; h) pierwotne, z których inne się formują; i) pochodne, z innych ukształtowane; j) zdrobniałe albo spieszczone, wyrażające małość drobność, albo też pieszczotę; k) zgrubiałe, które znaczą wielkość a razem niezgrabność i często wyrażają pogardę dla nazywanych niemi rzeczy; 1) słowowe, uformowane ze słów i przedstawiające w formie rzeczownika czynność lub stan oznaczony słowem, z tych uformowane od słów zaimkowych zowią się jeszcze zaimkowemi, a te wszystkie są rodzaju nijakiego. Rzeczowniki w języku polskim mają trzy odmiany, wyróżniające się rozmaitemi kształtami zakończenia : a) przez rodzaje, wyrażające płeć lub jéj podobieństwo, ob. Rodzaj; b) przez liczby pojedyńczą, podwójną i mnogą, ze względu czy rzeczownik wyraża jedną, dwie lub wiele osób albo rzeczy; c) przez przypadki v. spadki wyrażające stosunek rzeczy do rzeczy lub czynności do tego na co się wywiera.
Rzeczownie, ps. jako rzeczownik, w znaczeniu rzeczownika. Wziąć przymiotnik lub słowo rzeczownie.
Tak np. ojciec, koń, kamień, oznacza istotę czyli rzecz przedmiotu, o którym mówimy; stad też takie wyrazy mianujemy rzeczownikami.
Rzeczownik jest częścią mowy odmienną, która oznacza osobę, rzecz lub pojęcie i ma nazwę stale do wyobrażenia rzeczy przywiązaną.
Istotnik czyli rzeczownik jest nazwanie każdéj istoty, w zdaniu zwykle jest podmiotem, i odpowiada na pytanie: kto? co?
Rzeczowniki czyli istotniki dzielą się jeszcze na własne czyli szczególne, pospolite czyli ogólne i podzielne.
Prawideł przypadkowania rzeczow. i przymiot. mamy 16; zawierają 17,300 rzecz.
Prawideł przypadkowania rzeczow. i przymiot. mamy 16; zawierają 17,300 rzecz.
Do części mowy odmiennych należą: rzeczowniki, przymiotniki, zaimki i słowa (zwane niekiedy czasownikami).
Najczęstsze odnośne wypadki to połączenie przyimka z zaimkiem lub rzeczownikiem [...].
RZECZOWNIK—SUBSTANTIVUL
In limba polonă substantivele sunt de trei genuri: masculin, femenin și neutru. Ele au numărul singular și plural și se declină în 7 cazuri.
Powiązane terminy
- część mowy
- część mowy odmienna
- gromada deklinacyjna
- imię (nazwa, część mowy)
- imię (rzeczownik, przymiotnik, liczebnik)
- wyraz odmienny
- imię cudzoziemskie
- imię nieżywotne
- imię osoby
- imię pospolite
- imię przymiotu (rzeczownik)
- imię rzeczy
- imię własne
- imię zbiorowe
- imię żywotne
- rzeczownik cudzoziemski
- rzeczownik czasownikowy
- rzeczownik częstotliwy
- rzeczownik formowany od czasownika
- rzeczownik imiesłowowy
- rzeczownik jednostkowy
- rzeczownik jednotliwy
- rzeczownik jednozgłoskowy
- rzeczownik kroju przymiotnikowego
- rzeczownik liczbowy
- rzeczownik liczebny
- rzeczownik ludzki
- rzeczownik materialny
- rzeczownik męski
- rzeczownik męski nieżywotny
- rzeczownik męski osobowy
- rzeczownik męski żywotny
- rzeczownik myślny
- rzeczownik najawny
- rzeczownik nieodmienny
- rzeczownik nieosobowy
- rzeczownik nieżywotny
- rzeczownik nijaki
- rzeczownik obcy
- rzeczownik od czasownika pochodzący
- rzeczownik oderwany
- rzeczownik ogólny
- rzeczownik osobowy
- rzeczownik pierwotny
- rzeczownik pieszczotliwy
- rzeczownik pochodny
- rzeczownik pojedynczy
- rzeczownik pospolity
- rzeczownik przymiotnikowy
- rzeczownik przymiotny
- rzeczownik przymiotowy
- rzeczownik przymiotów
- rzeczownik przyswojony
- rzeczownik rzeczowy
- rzeczownik składany
- rzeczownik słowny
- rzeczownik słowowy
- rzeczownik spieszczony
- rzeczownik spolszczony
- rzeczownik starożytnego pojęcia
- rzeczownik starożytnego utworu
- rzeczownik szczególny
- rzeczownik średni
- rzeczownik trzonowy
- rzeczownik ułomny
- rzeczownik umysłowy
- rzeczownik własny
- rzeczownik wyraźny
- rzeczownik zbiorowy
- rzeczownik zdrobniały
- rzeczownik zgrubiały
- rzeczownik złożony
- rzeczownik złożony z dwóch lub więcej części (pluralia tantum)
- rzeczownik zmniejszały
- rzeczownik zmniejszony
- rzeczownik zmysłowy
- rzeczownik zwierzęcy
- rzeczownik żeński
- rzeczownik żywotny
- rzeczownik żywotny ludzki
- rzeczownik żywotny zwierzęcy
- właściwy rzeczownik