Słownik historyczny
terminów gramatycznych online

rzeczownik
Hierarchia Dzieła

Hasło w cytatach: rzecz., rzeczow., rzeczowniki
Język: polski
Dział: Fleksja (współcześnie)
EJO 1999, 506 Definicja współczesna

Rzeczownik. Leksem o prymarnej funkcji subiektu - obiektu w zdaniu.

Cytaty

Kop/1778, t. I, s. 25 Definicja

Śnieg, nix [...] Takie Imiona zowią się Rzeczowne (substantiva) albo krócej Rzeczowniki, bo wyrażają rzeczy, jak to śnieg, miód, kwiat: albo wyrażają Przymiot, ale wzięty za rzecz jako to białość, słodycz, nauka, potrzeba, a należą do pytania Kto? Co?.

Kop/1780, t. II, s. 8 (7-8)

Przeciwnie zaś, poniewáż Imiona rzeczowné a przymiotné w wielu względach grammatycznych są od siebie różné, przeto na osobné dwa szeregi rzeczowników i przymiotników podzieloné być musiały.

Gddk/1816, s. 29

Tak w Rzeczownikach jako też w Przymiotnikach, formując Rodzaj żeński od Męzkiego dodać trzeba e nieznamionowane n. p. [...] Marchand Kupiec, Marchande; grand wielki, grande.

Gddk/1816, s. [218]

Substantivum. Rzeczownik.

Mroz/1822, s. 23 (23-24)

Siodmy przypadek Rzeczowników zakończonych na twardą spółgłoskę formuje się przez zmiękczenie społgłoski i przybranie samogłoski e.

Mroz/1822, s. 31

Prawidło jest ogólne, że Rzeczownik zakończony na miękką spółgłoskę przybiera w 2m przypadku liczby mnogiej zakończenie i.

Mroz/1822, s. 36

Od Rzeczownika Kraków formuje się Przymiotnik przez dodanie zakończenia ski, Krakow-ski.

Mroz/1822, s. 39 Definicja

Rzeczownik jest wyraz którym nazywamy osobę lub rzecz jakową. Józef, Warszawa, kapelusz i t. p.

Br/1848, s. 28

Język polski ma dziesięć części mowy: Rzeczownik, przymiotnik, liczebnik, zaimek, słowo, imiesłów, przyimek, przysłówek, spójnik, wykrzyknik.

Br/1848, s. 29 Definicja

Rzeczownik jest to wyraz, który oznacza albo osobę, albo rzecz, albo pomysł.

Br/1848, s. 29

Rzeczowniki dzielą się na: 1. Oznaczające istoty żywe i nieżywe [...]. 2. Własne i pospolite [...]. 3. Piérwotne i pochodnie [...]. 4. Zdrobniałe i zgrubiałe [...]. 5. Sczegółowe i zbiorowe [...]. 6. Pojedyńcze i złożone [...]. 7. Jednokrotne, częstokrotne i dokonane [...].

Kam/1870, s. 7 Definicja

Rzeczownik jest częścią mowy odmienną, która oznacza osobę, rzecz lub pojęcie i ma nazwę stale do wyobrażenia rzeczy przywiązaną.

Czep/1871–1872, s. 14 Definicja

Istotnik czyli rzeczownik jest nazwanie każdéj istoty, w zdaniu zwykle jest podmiotem, i odpowiada na pytanie: kto? co?

Czep/1871–1872, s. 17

Rzeczowniki czyli istotniki dzielą się jeszcze na własne czyli szczególne, pospolite czyli ogólne i podzielne.

Malecz/1882, s. 5 Definicja

Rzeczownik jest to część mowy odmienna, która oznacza rzecz jaką lub osobę, np. stolarz, szewcową, stół, trzewik.

Oż/1883, s. 278

Prawideł przypadkowania rzeczow. i przymiot. mamy 16; zawierają 17,300 rzecz.

Oż/1883, s. 278

Prawideł przypadkowania rzeczow. i przymiot. mamy 16; zawierają 17,300 rzecz.

Uchw.AU/1891, s. 17

Rzeczowniki, utworzone za pomocą sufiksu -stwo od tematów przymiotnikowych na -owo, które w wymawianiu już zatraciły, pisać należy bez w: n. p. ojcostwo, królestwo Józefostwo, i t. p .; utworzone zaś od innych tematów, które także mają w, pisać przez -wstwo, n. p. szewstwo, (szewc); prawodawstwo (prawodawca); myśliwstwo (myśliwy) i t. p.

Uchw.AU/1891, s. 22

[Antoni Małecki] Ponieważ więc na linii zapisanej pozostawiona być powinna przynajmniej jedna cała zgłoska, dlatego przyjęto też za zasadę, nie zostawiać na końcu zapisanego wiersza i przyimków w, z, np. w- Krakowie, z- Poznania, gdyż to nie są zgłoski; ale się pisze: w Krakowie, z Poznania i. t. d. Chyba że wypadnie powiedzieć we, ze, wtedy można dzielić przyimek od rzeczownika, np. we- Lwowie, ze- Lwowa.

Kr/1897, s. 43

Do części mowy odmiennych należą: rzeczowniki, przymiotniki, zaimki i słowa (zwane niekiedy czasownikami).

Szob/1923, s. 104 Definicja

Rzeczowniki nazywają przedmioty, a wśród przedmiotów rozróżniamy przedmioty zmysłowe świata zewnętrznego i przedmioty oderwane, czyli właściwości, czynności lub stany, odtwarzane niezależnie od przedmiotów, w których są wyróżniane. Zależnie od tych dwóch odmian przedmiotów dzielimy rzeczowniki na zmysłowe i oderwane.

Powiązane terminy