terminów gramatycznych online
rzeczownik
- Część II. O Imieniu: Mucz/1825
- Część II. O Słowie: Mucz/1825
- Forma negativă: Gos/1939
- III. Krystalizowanie się polskiej terminologii gramatycznej w czasach Oświecenia: Kor/1961
- Imię. Formy Przypadkowania Proste.: Prz/1792
- Nauka o znaczeniu wyrazów (semantyka): Szob/1923
- O częściach mowy w ogólności: Bor/1830
- O rzeczowniku i przymiotniku: Bor/1830
- O składni, czyli o należytém wyrazów ułożeniu: Ant/1788
- O wyrazach osobno wziętych: Ant/1788
- Podziały istotników: Czep/1871–1872
- Przypisy na klassę drugą: Kop/1780
- Rozdział I. Rozbiór wyrazów w ogólności: Szt/1854
- Rozdział II. O Rzeczowniku: Szt/1854
- Słownik, część III. czyli volumen V. (R-T): L/1807–1814
- Słownik, tom I. część II. (G-L): L/1807–1814
- Wstęp obejmujący pogląd na Głosownią i pojęcie Pierwoskładni: Malin/1869
- Словопроизведенiе [Źródłosłów]: Grub/1891
Rzeczownik. Leksem o prymarnej funkcji subiektu - obiektu w zdaniu.
Cytaty
Przeciwnie zaś, poniewáż Imiona rzeczowné a przymiotné w wielu względach grammatycznych są od siebie różné, przeto na osobné dwa szeregi rzeczowników i przymiotników podzieloné być musiały.
W Rzeczownikach na trzy rzeczy mieć wzgląd potrzeba: to jest, na liczbę, przypadkowanie, i rodzajowanie.
Poetowie opuszczają to 'S jeśli rzeczownik, któremuby się dodać powinno było, kończy się S np. When Phebus rays had pierced the trem bling trees. Kiedy słoneczné promienie przeniknęły drżącé drzewa.
Imiona są dwoiakie: Rzeczowniki, które mianuią rzeczy: kto? co? [...] i Przymiotniki, które mianuią przymiot rzeczy jak? jaka? jakie? Z temi drugiemi maią powinowactwo Imiesłowy skazuiące stan rzeczy z oznaczeniem czasu.
IMIĘ, -ienia, n., [...]. §., Gramatycznie wzięte, imię znaczy pierwszą i najprzedniejszą część mowy, nomen. Kpcz. Gr. 1, p. 58 [...]. Imię istotne, Subst. Tr. rzeczownik. Kpcz. Imię dodane Adiect. Tr. przymiotnik Kpcz.
RZECZOWNIK, -a, m., nomen substantivum Kpcz. Gr., istotimię Tr. [...].
W szeregu wyrazów odmiennych piérwsze jest Imie, którém nazywamy rzeczy lub ich przymioty. Imie jest więc nazwisko rzeczy, lub jéj przymiotu. Imiona tedy stąd się zowią, jedne rzeczownemi czyli Rzeczownikami, drugie przymiotnemi czyli Przymiotnikami. Cecha imion rzeczownych jest, że odpowiadają na pytanie: kto? albo co?.
[...] Zakończenia czasowe czyli słowne dwóch piérwszych osób l. p. eś, em, i dwóch mnogiéj ście, śmy, mogą się od słów odrywać, i łączyć z zaimkiem, rzeczownikiem, przymiotnikiem, spójnikiem lub przysłówkiem. Sposób ten łączenia tych zakończeń z innemi wyrazami, nazywa się Przekładnią, w któréj następujące przestrogi zachować należy. a) Jeżeli poprzedzający wyraz, do którego się zakończenie słowa przenosi, kończy się na samogłoskę, natenczas zakończenie czasowe traci swoję samogłoskę e [...] b) Przekładnia ta, koniecznie użyta być musi wtenczas, kiedy przed słowem stoi spójnik by, lub inne z niego złożone [...].
Mowa ludzka składa się z wyrazów. Wyrazy dzielą się na części mowy, a te są odmienne i nieodmienne. Odmienne 1. Rzeczownik [...] 2. Przymiotnik [....] 3. Zaimek [...] 4. Liczbownik [...] 5. Słowo [...] Imiosłów [...] 7. Przysłówek odmienny: pięknie, piękniej, najpiękniej, nieodmienny: nader, jeszcze, zgoła, Nieodmienne 8. Przyimek [...] 9. Spojnik [...], 10. Wykrzyknik.
Gatunki i Nazwiska Rzeczowników. Rzeczownik żywotny [...] nieżywotny [...] mężczyński [...].
Rzeczownik, czyli imię rzeczowne, jest nazwisko rzeczy, np. człowiek, koń, stół, cnota, koło i t.d.
Rzeczownik jest część mowy odmienna, i odmienia się istotnie przez rodzaje, liczby, przypadki; można by do tych przydać formy i wzory.
Rzeczownik jest to wyráz, którym oznaczámy osobę, zwiérzę, lub jakąkolwiek jistotę żywotną lub nieżywotną, stán, czynność, uwáżaną w pojęciu naszym jako jistność wyłączną i swój byt mającą […].
[...] Zresztą, jak piérwiástki kończące się na a, i, e są wyłącznie słównemi, t. j. służą tylko, ogołocone z nágłosów i pogłosów, za temáta słówne, a nigdy za temáta jimionowe, tak samo i piérwiástki słówne, mające w środku jotowane e, czyli zaczynające się od spółgłoski zmiękczonéj, a kończące się na spółgłoskę twardą, nie służą za temát do urábianiá rzeczowników [...].
[...] Aczkolwiek język nasz skłádá wyrazy s piérwiástków jimionowo-słównych, jednakże środka tego pomnożeniá swojich rzeczowników używá bardzo skromnie, rzádko i tylko zdaje się w koniecznéj potrzebie, a przynájmniéj dzieje się takowe skłádanie daleko rzádziéj i skromniéj niżeli w greczyznie i dzisiejszéj niemczyznie, w któréj nader ograniczoná jilość pogłosów stała się źródłem bogactwa językowego s powodu wielkiéj łatwości skłádaniá rzeczowników z dwu lub więcéj piérwiástków lub piérwotników ze sobą [...].
Istotnik czyli rzeczownik jest nazwanie każdéj istoty, w zdaniu zwykle jest podmiotem, i odpowiada na pytanie: kto? co?
Rzeczowniki czyli istotniki dzielą się jeszcze na własne czyli szczególne, pospolite czyli ogólne i podzielne.
По значенію своему всѣ слова польскаго языка раздѣляются на 9 частей рѣчи: 1. Имя существительное, rzeczownik. [...]
Rzeczowniki nazywają przedmioty, a wśród przedmiotów rozróżniamy przedmioty zmysłowe świata zewnętrznego i przedmioty oderwane, czyli właściwości, czynności lub stany, odtwarzane niezależnie od przedmiotów, w których są wyróżniane. Zależnie od tych dwóch odmian przedmiotów dzielimy rzeczowniki na zmysłowe i oderwane.
RZECZOWNIK—SUBSTANTIVUL
In limba polonă substantivele sunt de trei genuri: masculin, femenin și neutru. Ele au numărul singular și plural și se declină în 7 cazuri.
Fakultatywności rodzimej terminologii gramatycznej położył tamę podręcznik polszczyzny O. Kopczyńskiego [...].
Nomen substantivum proprium — imię rzeczowne, rzeczownik własny, appellativum — pospolity, singulare — szczególny (t. 2, s. 31), collectivum — zbiorowy, concretum — zmysłowy, abstractum — umysłowy, adiectivum — przymiotne, przymiotnik, numerale — rachunkowe, liczbowe, liczbowne (t. 2, przyp., s. 68) [...].
Powiązane terminy
- część mowy
- część mowy odmienna
- imię (nazwa, część mowy)
- imię (rzeczownik, przymiotnik, liczebnik)
- wyraz odmienny
- wyraz samodzielny
- imię istotne
- imię rzeczowe
- imię rzeczowne
- *istotimię
- istotnik
- słowo osobiste (rzeczownik)
- substantivum
- substantiv
- substantivum
- имя существительное
- imię cudzoziemskie
- imię nieżywotne
- imię osoby
- imię pospolite
- imię rzeczy nieżyjącej
- imię własne
- imię zbiorowe
- imię żywotne
- rzeczownik cudzoziemski
- rzeczownik dwurodzajowy
- rzeczownik dwutematowy
- rzeczownik familijny
- rzeczownik foremny
- rzeczownik jednostkowy
- rzeczownik jednotematowy
- rzeczownik kobiecy
- rzeczownik kontrahowany
- rzeczownik liczbowy
- rzeczownik ludzki
- rzeczownik materialny
- rzeczownik męski
- rzeczownik męski osobowy
- rzeczownik męski żywotny
- rzeczownik narodowy
- rzeczownik nieforemny
- rzeczownik nieodmienny
- rzeczownik nieosobisty
- rzeczownik nieosobowy
- rzeczownik niesłowny
- rzeczownik nieżywotny
- rzeczownik nijaki
- rzeczownik oderwany
- rzeczownik osobowy
- rzeczownik osobowy (imię własne)
- rzeczownik pierwotny
- rzeczownik pieszczotliwy
- rzeczownik pochodny
- rzeczownik podzielny
- rzeczownik pogardliwy
- rzeczownik poojcowski
- rzeczownik pospolity
- rzeczownik postaciowy
- rzeczownik powiększający
- rzeczownik przenośny
- rzeczownik przestarzały
- rzeczownik przymiotowy
- rzeczownik przyswojony
- rzeczownik rodowy
- rzeczownik samczy
- rzeczownik samiczy
- rzeczownik słowny
- rzeczownik słowowo-nijaki
- rzeczownik słowowy
- rzeczownik stanowy
- rzeczownik swojski
- rzeczownik szczególny
- rzeczownik ułamny
- rzeczownik ułomny
- rzeczownik umysłowy
- rzeczownik urzędowy
- rzeczownik własny
- rzeczownik zbiorowy
- rzeczownik zdrobniały
- rzeczownik zgrubiały
- rzeczownik złożony
- rzeczownik zmysłowy
- rzeczownik zwierzęcy
- rzeczownik żeński
- rzeczownik żywotny
- rzeczownik żywotny ludzki
- rzeczownik żywotny zwierzęcy
- rzeczowniki ludzkie płci męskiej
- rzeczowniki ludzkie płci żeńskiej